Leren (doen wat je gezegd wordt)

Geplaatst op 12 april, 2010 

Op de terugweg naar huis na een inspirerend avondje Seth Godin in Antwerpen, had ik een overstap op station Roosendaal. Op het perron hoorde ik een vrouw iemand vragen naar de trein naar Vlissingen. De vrouw, nog steeds niet gerust over hoe ze in Vlissingen moest komen, liep verder.

Net toen ik het informatiebord wilde bekijken om mijn aansluitende trein richting Breda te checken, stond ze ineens achter me en vroeg naar de trein naar Vlissingen. Ik zocht op het bord en liet mijn vinger rusten bij haar trein. Ze keek nauwelijks met me mee maar wilde alleen maar horen op welk tijdstip en vanaf welk perron haar trein zou vertrekken. Ik gaf haar de informatie en weg was ze.

Seth’s woorden over hoe het onderwijs een rol heeft gespeeld bij het in stand houden en voeden van het fabriekssysteem, het systeem van instructies opvolgen, procedures volgen en doen wat je gezegd wordt, hadden die avond indruk op me gemaakt. Onderwijs is dus niet die nobele instantie die ik dacht dat het was (ja, ik erken ook dat er positieve uitzonderingen zijn). Eigenlijk heb ik dat altijd wel geweten maar om het voor mezelf te erkennen is toch andere koek. Ik heb het wel eventjes over zo’n 18 jaar van mijn leven. Wat het systeem vraagt, dat leveren de scholen: mensen die doen wat ze gezegd word.

In zijn boek ‘Linchpin’ zegt Seth Godin hierover:

“We’ve been trained to belief that mediocre obedience is a genetic fact for most of the population, but it’s interesting to note that this trait doesn’t show up until after a few years of schooling.”

De vrouw op het station wilde helemaal niet leren hoe het informatiebord werkt. Als ze mijn vinger had gevolgd had ze kunnen zien hoe ze het bord werkt.  Ze wilde alleen tijdstip en perron horen van een ander.

Ik dacht snel terug aan het voorbeeld dat Seth Godin eerder die avond gaf. Hij vertelde dat hij vanuit een vliegtuig dat gestrand was, via zijn laptop een huurauto bestelde. Het was slechts twee uur rijden en dan zou hij thuis zijn. Hij bood drie mensen in het vliegtuig aan om met hem mee te rijden. Niemand wilde met hem mee. Liever bleven ze in het vliegtuig zitten zodat ze de vliegmaatschappij de schuld konden geven als ze niet op tijd thuis zouden zijn.

De vrouw op het station kan mij de schuld geven als ze in plaats van Vlissingen in Amsterdam terecht is gekomen. Ik denk dat ze in Vlissingen is aangekomen en dat ze nog steeds niet weet hoe een informatiebord op het station werkt.

En dat is waarom het fabriekssysteem ten einde loopt, omdat er geen behoefte meer is aan mensen die alleen maar kunnen doen wat ze gezegd wordt. Er zijn mensen nodig die problemen kunnen op lossen en die zelf kunnen uitzoeken wat gedaan moet worden. En het goede nieuws is dat je alles wat je hebt afgeleerd weer kunt aanleren. En alles wat je hebt aangeleerd kun je weer afleren. En je hoeft er niet voor naar school. Godzijdank.

Lees ook:

Bewaard onder Boeken, Mening, Ondernemen, Persoonlijk | 8 Comments

Tags: , , ,

Het werkt als je weet dat je niet alles weet

Geplaatst op 22 maart, 2010 

Wat een plezier heb ik te weten dat ik niet alles weet.

Een prachtig voorbeeld daarvan is het gesprek dat Michael Minneboo, Jooper en ik vorige week hadden over luisteren naar je partner. Geen van drieën had alle antwoorden of wist precies hoe je naar je partner moet luisteren. We hadden wel zo onze eigen ervaringen en door daarover uit te wisselen hadden we niet alleen een leuk gesprek (ja, we hebben ook gelachen), maar hebben we ook van elkaar geleerd.

En na dat gesprek hadden we nog steeds niet alle antwoorden. Ik besloot er een blogje over te schrijven en guess what? De blog trok een heleboel reacties aan van ervaringsdeskundigen, mannen en vrouwen, die ieder hun eigen inzichten en ervaringen deelden over het onderwerp. Van het resultaat zou ik zo een korte handleiding kunnen schrijven of een e-book.

Het grote voordeel van weten dat je niet alles weet, is dat het drempelverlagend werkt om erover te schrijven of anderen om hun input te vragen, het is veel productiever. En het grote voordeel daarvan is weer dat het resultaat (ik schrijf hier resultaat in plaats van eindresultaat omdat het resultaat van zo’n proces nooit ten einde is) zo enorm rijk en gekleurd is en dat het zo snel tot stand komt.

Als ik dat vergelijk met hoe er in veel bedrijven nog gewerkt wordt (eerst alles onderzoeken, analyseren  en rapporteren, daarna uitgebreid vergaderen over het rapport en pas daarna en veel later een slap aftreksel van het oorspronkelijke idee ten uitvoer brengen), dan denk ik: WOW, wat gaan de dingen toch veel sneller en veel leuker als je begint te roeien met de riemen die je al hebt, dat wat je wel weet, ook al is het nog zo weinig.

Weten dat je niet alles weet is echt een zegen. Hoe meer je denkt te weten, hoe langzamer het leer- en groeiproces zich ontwikkelt. Dat is ook één van de redenen waarom jonge kinderen zo snel nieuwe dingen leren.

Ik ben blij met wat ik weet maar nog blijer dat ik weet dat ik niet alles weet. Door te weten dat ik niet alles weet houdt het reptielenbrein zich ook eerder koest.

Iedereen die heeft bijgedragen aan het artikel ‘Hoe luister jij naar je partner?’ : dank jullie wel.

Lees over het reptielenbrein ook:

 

Bewaard onder Mening, Ondernemen, Oplossingsgericht werken | Reageer

Tags: , ,

Waarom boeken lezen gevaarlijk is

Geplaatst op 12 januari, 2010 

Boeken lezen is een gevaarlijk werkje. De monniken moeten dat in de middeleeuwen al geweten hebben toen ze het monopolie hadden op lezen en schrijven.  Lezen en schrijven? Veel te gevaarlijk als iedereen dat kan.  De politici van nu die het Internet proberen te controleren zijn de monniken van toen.

Maar boeken lezen is echt gevaarlijk maar om een andere reden. Sinds ik het boek ‘De zeven eigenschappen van effectief leiderschap’ aan het lezen ben van Stephen Covey, heb ik in de praktijk twee situaties meegemaakt die gaan over een les uit dat boek. Zo kreeg ik van mijn dochter een les winnen/winnen aangeboden en bracht een bedrijf waar de concurrent het sfeerbeeld bepaalt me een les in de cirkels van invloed en betrokkenheid.

Daarom is het zo gevaarlijk een boek te lezen: je gaat er wat van leren. Niet doordat je leest maar doordat je in de praktijk gaat meemaken waar je over leest. Zeer gevaarlijk.

Bewaard onder Boeken, Mening | 2 Comments

Tags:

Elk moment is uniek

Geplaatst op 3 december, 2009 

Each second we live is a new and unique moment of the universe, a moment that will never be again. And what do we teach our children? We teach them that two and two make four, and that Paris is the capital of France.

Pablo Picasso

Credits: ik vond deze quote op de blog ‘Confident writing’ in het artikel ‘Esential moments’.

Bewaard onder Citaten, vaderschap | 2 Comments

Tags: ,

De ideale blog

Geplaatst op 11 november, 2009 

Via Google reader volg in een aantal blogs over professioneel bloggen en over het schrijven van een blog. Veel van die blogs gaan over het aantrekken en vasthouden van de aandacht van de lezer want aandacht is schaars en vluchtig.

Ik lees tientallen blogs per dag. Nu is lezen misschien een groot woord voor wat ik doe want veel blogs lees ik niet  maar bekijk ik. Ik bekijk de titel en enkele vetgedrukte zinnen en bepaal aan de hand daarvan of ik de blog wil lezen. Ik word er steeds handiger in om snel te bepalen of iets echt interessant is of maar een beetje.

Bloggers weten dat maar al te goed en hebben allerlei tips and tricks bedacht om de aandacht van de lezer beet te pakken. Veel van die tips and tricks leiden tot hetzelfde recept voor de ‘ideale blog’. Dat recept is ongeveer als volgt: neem een prikkelende titel (bijvoorbeeld een vraag waar de lezer  mee zit), begin de blog met het benoemen van een probleem (een probleem waar de lezer zich in herkent) en kom dan met de oplossing in de vorm van lijstjes met actiepunten. Belangrijke zinnen vetgedrukt zodat de lezer de tekst als het ware kan scannen zonder alles te hoeven lezen.

Een blog die volgens dit recept is geschreven ziet er keurig uit en binnen enkele seconden kun je beoordelen hoe interessant de blog is.  Veel blogs die in volg en die volgens dit recept zijn geschreven, gaan over interessante onderwerpen en toch inspireren ze me vaak niet voldoende om ze met aandacht te lezen, laat staan dat ik de lijstjes met actiepunten  uitvoer. De opbouw van zo’n blog is volmaakt, het onderwerp interessant en toch doet het me weinig.

Deze week las ik de blog ‘Another Quick Thought’ van Joe Brummer. Deze blog voldoet absoluut niet aan het ‘ideaal’ van een blog en is qua opmaak een saaie lap tekst. Ook de titel is weinig inspirerend. En toch heb ik deze blog met aandacht gelezen, voelde ik me erdoor geraakt en geïnspireerd. Had Joe zijn verhaal in het jasje van de ‘ideale blog’ gestopt, dan had ik zijn blog waarschijnlijk niet gelezen.

Misschien is de doorsnee bloglezer iemand die graag leert via lijstjes, via opsommingen en actiepunten. Maar blogs met lijstjes en actiepunten, daar ben ik snel ongelezen mee klaar. Die actiepunten voer ik vrijwel nooit uit en ik vergeet zo’n blog ook weer snel.

Maar die blog van Joe Brummer draag ik met me mee. Misschien is mijn manier van leren anders. Ik leer niet graag via lijstjes, actiepunten, adviezen of tips and tricks. Ik leer meer en gemakkelijker van het voorbeeld en ervaringen van anderen. Ik leer van het verhaal over hoe een ander met een probleem heeft geworsteld, een oplossing heeft gevonden of een nieuw inzicht heeft ontwikkeld. Ik leer van verhalen over ervaringen.

Sommige blogs zien er uit als lesjes die geleerd moeten worden, stukken uit een studieboek. Heel efficiënt en vast en zeker pedagogisch en didactisch verantwoord. Maar dat zijn niet de blogs waar ik warm van wordt. Doe mij maar zo’n blog als die van Joe Brummer, zo’n blog waar iemand zich kwetsbaar opstelt en zijn eigen leermomenten deelt.

Bewaard onder Bloggen, Schrijven | 8 Comments

Tags: , ,

Rijp voor het begrip

Geplaatst op 8 juni, 2009 

Iets begrijpen, daar krijg ik een kick van. Ik bedoel iets begrijpen wat al langere tijd om aandacht vraagt, iets wat al langere tijd speelt. Iets dat bezig is mijn bewustzijn op te rekken en te verruimen. Een op het eerste gezicht chaotische stamppot van gevoelens, gedachten, vragen en dromen en dat alles overgoten met een dikke saus van de boel willen forceren.

Jawel, ik wil iets leren waar de tijd nog niet rijp voor is. Heb dan niet het geduld om even te wachten. Heb dan niet het vertrouwen dat de les, het inzicht, het begrijpen met de tijd zal komen. Nee, ik wil het inzicht NU. En waarom wil ik dat? Om van het ongemak af te zijn. Een les die als het ware dicht tegen de oppervlakte van het begrijpen ligt voelt ongemakkelijk.

Dan wil ik het weten, dan wil ik weten wat er te weten valt om van dat ongemak af te zijn. En het effect is dat ik mezelf onder druk zet om nu iets te weten dat bij wijze van spreken morgen  pas aan de beurt is om te leren.

Vaak is er eerst nog wat meer tijd nodig om het leerproces waar ik dan middenin zit ten volle te ervaren, met alle ongemakken van dien. Net als een zwangerschap waarbij het kind pas na negen maanden klaar is voor de geboorte. Niet eerder, ook niet later.

Als ik me erbij kan neerleggen dat de tijd nog niet rijp is en dat het inzicht en begrip zal komen, dan komt het. Ineens en onverwachts! En dan kom ik tot een nieuw inzicht dat zo simpel is dat ik me niet kan voorstellen dat ik daar zo mee heb geworsteld.

Bewaard onder Persoonlijk | Reageer

Tags: ,

De penalty van Johan Neeskens

Geplaatst op 20 mei, 2009 

Laatst sprak ik iemand die haar kwaliteiten aan het onderzoeken is. Het kan bijzonder verhelderend, inspirerend en nuttig zijn eens na te gaan waar je goed in bent.

Toen zij al een aardig lijstje had zei ze: ‘Hé, dat zijn precies de dingen die ik wil graag wil leren…’

Prima!

En de valkuil is dat je blijft leren tot je een ons weegt! De bedoeling van kwaliteiten is dat je ze gebruikt, dat je er iets mee doet. En als je graag wil leren: al doende leert men ook. Met alleen leren schiet je niks op want tegen de tijd dat je uitgeleerd bent (als dat al mogelijk is…) is je leven voorbij. End of story.

Een voetballer die elke training zijn vrije trappen oefent en er tijdens de wedstrijd nooit eentje neemt omdat hij eerst wil leren om nog beter vrije trappen te nemen, ontneemt zichzelf en anderen een groot plezier. Het plezier om de bal in een vol stadion uitzinnige fans keihard de kruising in te jagen. En als de bal net over zoeft of op de lat knalt: dat is ook mooi.

Kwaliteiten zijn er om te vieren, met anderen.

Dus ga achter die bal staan en neem die vrije trap met veel gevoel. Of lanceer de bal desnoods á la Neeskens met penaltystip en al, dwars door het midden. Vol overtuiging.

Bewaard onder Mening | Reageer

Tags:

Geweldloze Communicatie niet spontaan?

Geplaatst op 13 mei, 2009 

Regelmatig hoor ik dat Geweldloze Communicatie niet spontaan is, dat als je communiceert volgens het model van Geweldloze Communicatie, dit geen of nauwelijks ruimte biedt voor spontaniteit. Hmmmm?

Spontaan betekent volgens de online Van Dale: zonder dwang, uit eigen beweging.

Je kunt het idee, de aanname of overtuiging hebben dat je ‘moet’ communiceren volgens het model van Geweldloze Communicatie. Bijvoorbeeld omdat je zojuist een training hebt gevolgd en jezelf oplegt dat je het geleerde meteen in de praktijk ‘moet’ toepassen. Of omdat je partner of een vriend(in) volgens dit model communiceert en jij jezelf oplegt dat je dit ook ‘moet’ doen.

Zodra je het idee hebt dat je iets ‘moet’ (van een ander of van jezelf) creëer je ruimtegebrek en dat voelt als bijvoorbeeld weerstand of irritatie. Je kunt dan gemakkelijk denken dat je die weerstand of irritatie ervaart omdat je niet meer spontaan kunt communiceren. Het oordeel ‘ik kan door Geweldloze Communicatie niet spontaan zijn’ kan wel eens een oordeel zijn dat wijst in de richting van de onderliggende behoefte aan ruimte. Ruimte die je jezelf hebt ontnomen door iets te ‘moeten’, door jezelf een ‘verplichting’ op te leggen.

Je kunt ook het idee hebben dat Geweldloze Communicatie niet spontaan is omdat het gaat over het volgen van regeltjes. Regeltjes in de zin van het herkennen van de verschillende stappen van het model en het herkennen van de verschillende valkuilen (onderscheid tussen waarneming en interpretatie/oordeel, onderscheid tussen gevoelens en quasi gevoelens, onderscheid tussen behoeften en strategieën, onderscheid tussen een verzoek en een eis).

We vergeten vaak dat de manier waarop we al jaren communiceren ook is aangeleerd aan de hand van een heleboel regeltjes. Regeltjes die we op school hebben geleerd en die we ons hele leven al zo vaak hebben toegepast dat we ons er niet eens bewust zijn dat we dit doen.

Om een taal te kunnen gebruiken is een woordenschat nodig, kennis van de schrijfwijze, uitspraak en betekenis van de woorden. Er is ook grammatica nodig. Allemaal regeltjes die we ooit hebben geleerd maar die we niet meer herkennen als regeltjes. En omdat we deze regeltjes op de automatische piloot kunnen toepassen noemen we dat soms spontaan communiceren.

Het is met Geweldloze Communicatie net als bij het leren van een vreemde taal of leren autorijden. In het begin voelt het onwennig, ongemakkelijk en frustrerend. Als je iets nieuws gaat leren ben je in het begin onbewust onbekwaam, daarna bewust onbekwaam, vervolgens bewust bekwaam en ten slotte onbewust bekwaam.

Als je naast de manier waarop je altijd communiceert en waarin je onbewust bekwaam bent, een andere manier van communiceren leert waarin je in het begin bewust onbekwaam bent, dan liggen de oordelen als het ware om de hoek op je te wachten. Oordelen over jezelf (‘Ik kan het niet’) of over Geweldloze Communicatie (‘Het is niet spontaan, het is niks voor mij’). Misschien wijzen deze oordelen in de richting van je behoefte aan leren of je behoefte aan vertrouwen.

Geweldloze Communicatie vraagt om bewustzijn, om aanwezig zijn in het hier en nu, om eigen verantwoordelijkheid voor wat er in je leeft en speelt en hoe je dat communiceert met jezelf en de ander.

En daar ligt naar mijn idee een wezenlijk verschil met hoe we gewend zijn te communiceren.

We zijn gewend en ermee vertrouwd om eruit te flappen wat we denken en noemen dat spontaniteit. Handelen zonder dwang en vanuit eigen beweging EN vanuit bewustzijn kan ik spontaan noemen. Is het bewustzijn er niet, dan klinkt spontaniteit voor mij eerder als impulsiviteit. Wil je jouw ‘communicatieshow’ laten runnen vanuit bewustzijn of vanuit impulsen? In het eerste geval bedien jij de knoppen. In het tweede geval geef je de bediening van de knoppen uit handen.

Uiteindelijk kun je ook Geweldloze Communicatie inzetten zonder dwang en uit eigen beweging. Spontaan dus. Maar wel vanuit bewustzijn. En hoewel in het begin de ‘regeltjes’ een handig hulpmiddel zijn en de communicatie misschien wat klinkt als een trucje, wordt Geweldloze Communicatie na verloop van tijd een manier van leven die aansluit op jouw authenticiteit en die net zo goed past als je favoriete spijkerbroek.

Vanuit bewustzijn kun je ook kiezen wanneer je het model van Geweldloze Communicatie expliciet inzet en wanneer niet. Want je kunt bij de bakker natuurlijk gerust een half volkoren vragen zonder te benoemen hoe je je voelt en wat je behoefte is.

Bewaard onder Communicatie, Mening | 1 Comment

Tags: , , , ,

← Vorige pagina — Volgende pagina →