Geweldloze Communicatie niet spontaan?

Geplaatst op 13 mei, 2009 

Regelmatig hoor ik dat Geweldloze Communicatie niet spontaan is, dat als je communiceert volgens het model van Geweldloze Communicatie, dit geen of nauwelijks ruimte biedt voor spontaniteit. Hmmmm?

Spontaan betekent volgens de online Van Dale: zonder dwang, uit eigen beweging.

Je kunt het idee, de aanname of overtuiging hebben dat je ‘moet’ communiceren volgens het model van Geweldloze Communicatie. Bijvoorbeeld omdat je zojuist een training hebt gevolgd en jezelf oplegt dat je het geleerde meteen in de praktijk ‘moet’ toepassen. Of omdat je partner of een vriend(in) volgens dit model communiceert en jij jezelf oplegt dat je dit ook ‘moet’ doen.

Zodra je het idee hebt dat je iets ‘moet’ (van een ander of van jezelf) creëer je ruimtegebrek en dat voelt als bijvoorbeeld weerstand of irritatie. Je kunt dan gemakkelijk denken dat je die weerstand of irritatie ervaart omdat je niet meer spontaan kunt communiceren. Het oordeel ‘ik kan door Geweldloze Communicatie niet spontaan zijn’ kan wel eens een oordeel zijn dat wijst in de richting van de onderliggende behoefte aan ruimte. Ruimte die je jezelf hebt ontnomen door iets te ‘moeten’, door jezelf een ‘verplichting’ op te leggen.

Je kunt ook het idee hebben dat Geweldloze Communicatie niet spontaan is omdat het gaat over het volgen van regeltjes. Regeltjes in de zin van het herkennen van de verschillende stappen van het model en het herkennen van de verschillende valkuilen (onderscheid tussen waarneming en interpretatie/oordeel, onderscheid tussen gevoelens en quasi gevoelens, onderscheid tussen behoeften en strategieën, onderscheid tussen een verzoek en een eis).

We vergeten vaak dat de manier waarop we al jaren communiceren ook is aangeleerd aan de hand van een heleboel regeltjes. Regeltjes die we op school hebben geleerd en die we ons hele leven al zo vaak hebben toegepast dat we ons er niet eens bewust zijn dat we dit doen.

Om een taal te kunnen gebruiken is een woordenschat nodig, kennis van de schrijfwijze, uitspraak en betekenis van de woorden. Er is ook grammatica nodig. Allemaal regeltjes die we ooit hebben geleerd maar die we niet meer herkennen als regeltjes. En omdat we deze regeltjes op de automatische piloot kunnen toepassen noemen we dat soms spontaan communiceren.

Het is met Geweldloze Communicatie net als bij het leren van een vreemde taal of leren autorijden. In het begin voelt het onwennig, ongemakkelijk en frustrerend. Als je iets nieuws gaat leren ben je in het begin onbewust onbekwaam, daarna bewust onbekwaam, vervolgens bewust bekwaam en ten slotte onbewust bekwaam.

Als je naast de manier waarop je altijd communiceert en waarin je onbewust bekwaam bent, een andere manier van communiceren leert waarin je in het begin bewust onbekwaam bent, dan liggen de oordelen als het ware om de hoek op je te wachten. Oordelen over jezelf (‘Ik kan het niet’) of over Geweldloze Communicatie (‘Het is niet spontaan, het is niks voor mij’). Misschien wijzen deze oordelen in de richting van je behoefte aan leren of je behoefte aan vertrouwen.

Geweldloze Communicatie vraagt om bewustzijn, om aanwezig zijn in het hier en nu, om eigen verantwoordelijkheid voor wat er in je leeft en speelt en hoe je dat communiceert met jezelf en de ander.

En daar ligt naar mijn idee een wezenlijk verschil met hoe we gewend zijn te communiceren.

We zijn gewend en ermee vertrouwd om eruit te flappen wat we denken en noemen dat spontaniteit. Handelen zonder dwang en vanuit eigen beweging EN vanuit bewustzijn kan ik spontaan noemen. Is het bewustzijn er niet, dan klinkt spontaniteit voor mij eerder als impulsiviteit. Wil je jouw ‘communicatieshow’ laten runnen vanuit bewustzijn of vanuit impulsen? In het eerste geval bedien jij de knoppen. In het tweede geval geef je de bediening van de knoppen uit handen.

Uiteindelijk kun je ook Geweldloze Communicatie inzetten zonder dwang en uit eigen beweging. Spontaan dus. Maar wel vanuit bewustzijn. En hoewel in het begin de ‘regeltjes’ een handig hulpmiddel zijn en de communicatie misschien wat klinkt als een trucje, wordt Geweldloze Communicatie na verloop van tijd een manier van leven die aansluit op jouw authenticiteit en die net zo goed past als je favoriete spijkerbroek.

Vanuit bewustzijn kun je ook kiezen wanneer je het model van Geweldloze Communicatie expliciet inzet en wanneer niet. Want je kunt bij de bakker natuurlijk gerust een half volkoren vragen zonder te benoemen hoe je je voelt en wat je behoefte is.

Bewaard onder Communicatie, Mening | 1 Comment

Tags: , , , ,

Voelen en denken

Geplaatst op 11 april, 2009 

Het stukje dat ik vanmiddag zat te schrijven wilde niet zo wilde vlotten zoals ik het graag wilde. Ik had last van branderige ogen en gesnotter. Hooikoorts. De drang om in mijn ogen te wrijven won het van de ervaring dat het de pijn alleen maar erger maakt.

Ik voelde me moe. Mijn ogen wilden dicht om de pijn te verzachten en om even te slapen. Ik kon het schrijven niet loslaten en had in gedachten nog een waslijstje aan andere dingen die ik wilde doen. Slapen stond niet op dat lijstje, zelfs niet ergens onderaan. Slapen? Vanavond zo rond een uur of  twaalf maar niet nu. 

Hoe hard moet een lichaam schreeuwen voordat het gehoord wordt? Waarom hoeft een gedachte maar heel even wat te roepen om al aandacht te krijgen? Van niet naar je lichaam luisteren kun je ziek worden, heel erg ziek. En van naar je gedachten luisteren kun je gek worden, heel erg gek.

Ooit heb ik geleerd om niet naar mijn gevoel te luisteren en om mijn gevoel te overstemmen met een kakofonie aan gedachten. Ik kan me niet herinneren dat ik op school ook maar één keer iets heb geleerd over gevoelens. Ik heb op school wel een heleboel andere dingen geleerd. Lezen en schrijven, dat wat nuttig om te leren. Over het nut van de rest ben ik niet zo zeker.

Het echte leren gebeurt niet op school maar daarna. Dan mag je afleren wat je op school hebt geleerd en leren wat je echt nodig hebt.

Wat ik echt nodig had vanmiddag was rust en slaap. Ik had even tijd nodig om daaraan toe te geven en om mezelf te geven wat ik nodig had. Dat waslijstje is er nog steeds maar ik heb nu wel de energie om dat lijstje af te werken.

Bewaard onder Persoonlijk | Reageer

Tags: , , ,

De eerste stapjes

Geplaatst op 17 maart, 2009 

Vandaag zette mijn dochter haar eerste stapjes met haar loopwagentje. Halleluja, wat is dat machtig mooi om te zien en wat had ze een vette lol in wat ze deed. Hulp om haar te ondersteunen weerde ze met haar armpje af want ze wilde het alleen doen, zelf lopen. Haar succes en haar plezier.Ik werd er even stil van, geraakt en ontroerd door hoe zij zich ontwikkelt. Ik trap een open deur open als ik zeg dat het allemaal zo snel gaat.

Ik moest er ineens aan denken hoe anders onze ontwikkeling verloopt naarmate we ouder worden. Het lijkt wel of we ergens in ons leven stoppen met leren en groeien. Natuurlijk, nergens staat geschreven dat onze ontwikkeling een leven lang lineair moet verlopen. Maar er staat ook nergens dat als we volwassen zijn onze ontwikkeling moet afvlakken tot een soort van flatliner.

Ergens lijkt onze ontwikkeling op te houden. Of dat nou gebeurt op het moment dat we naar school gaan of vanaf het moment dat we gaan werken, ergens houden we op ons te ontwikkelen. Of misschien gebeurt het wel op het moment dat we de patronen en beperkende overtuigingen van onze omgeving overnemen.

Ik geloof dat we ook als volwassenen nog steeds het vermogen hebben om flinke stappen te zetten in onze ontwikkeling. Kijk bijvoorbeeld naar mensen die een flinke crisis doormaken en daar als heel andere mensen weer uit weten te komen.

We hebben allemaal het vermogen om ons steeds verder te ontwikkelen, om steeds weer nieuwe dingen te leren en om dingen te doen op nieuwe manieren. De één heeft er een crisis voor nodig om dit te ontdekken en de ander komt er misschien op een andere manier achter. Voor mijn dochter is het op dit moment vanzelfsprekend. En dat maakt het zo mooi om daar dagelijks getuige van te zijn.

Bewaard onder vaderschap | Reageer

Tags: , ,

Workshop in het hier en nu zijn

Geplaatst op 18 februari, 2009 

Ik ben aan het leren om in het hier en nu te zijn. Ik  volg een workshop bij mijn eigen dochter die me laat zien hoe het is om in het hier en nu te zijn. De workshop is eigenlijk heel eenvoudig, moeilijke literatuur of oefeningen komen er niet aan te pas. Ik hoef alleen maar te observeren wat mijn dochter doet en daarbij al mijn zintuigen open zetten.

Ik zie haar dan met iets bezig en ben me dan bewust dat zij werkelijk volledig in het hier en nu bezig is met wat zij aan het doen is.  Alleen daar gaat haar aandacht naar toe en daarom heeft ze ook zoveel plezier in wat ze doet. De dag van gisteren of die van morgen bestaan voor haar gewoon niet. De verhalen over de wereldwijde crisis bestaan voor haar ook niet. Wat ze vanavond zal eten, wat ze nog wil leren en hoe ze dat zal aanpakken en of ze het wel kan, onzekerheid over haar plaats in deze wereld, wat voor werk ze graag wil doen, al deze dingen bestaan voor haar helemaal niet.

Wat wil ik dat ook graag kunnen, in het hier en nu zijn. Oh ja, dat zou ik haast nog vergeten te vertellen: mijn dochter is één jaar. Ooit hebben jij en ik dit ook gekund maar op weg naar de volwassenheid leren we zoveel dat we het meest wezenlijke afleren: in het hier en nu zijn.

Bewaard onder vaderschap | Reageer

Tags: , ,

Leren van binnenuit

Geplaatst op 17 december, 2008 

Wat maakt dat na de conceptie een vrucht uitgroeit tot een mensje? Er komt geen leraar, geen priester, geen politicus en geen chef, baas of manager aan te pas. Dit proces van leren, groeien en ontwikkelen, zet zich na de geboorte voort. Het kind ontwikkelt zich in een verbazingwekkend tempo.

En dan, na een paar jaar, gaat het naar school en komen er in het leven van het kind steeds meer mensen die het kind van alles willen leren.

De ontwikkeling die het kind dan nog doormaakt is slechts een schijntje in vergelijking met de ontwikkeling die het na de conceptie heeft meegemaakt. Is dat toeval? Ik denk het niet. Leren is veel meer een van binnenuit gestuurd proces dan van buitenaf gestuurd. Het kind leert de volwassenen leren.

Bewaard onder vaderschap | 1 Comment

Tags: , , ,

Derek Sivers inspireert

Geplaatst op 27 oktober, 2008 

Twee korte inspirerende filmpjes van Derek Sivers, de oprichter van CD Baby.

In het eerste filmpje, Derek Sivers speech to Berklee College of Music, vertelt hij over zijn “hard lessons learned”, de zes dingen die hij graag had willen weten op zijn eerste dag op Berklee. 1. Focus, disconnect and do not be distracted.  2. Do not accept their speed limit. “When you are not practicing, someone else is. And when you meet him, he will win” (Martial arts saying). 3. Nobody will teach you anything, you have to teach yourself.  4. Learn from your heroes, not only theirs. 5. Don’t get stucked in the past. 6. When done, be valuable.

In het tweede vertelt hij over perfectie, over de valkuilen daarvan en hoe die te omzeilen voor een succesvolle creatieve artistieke carriere. Hij zegt hierin: If you get a philosofy of starting lots of sentences with the words “Let’s see what happens if…”  then you also start to look at everything as an experiment. And if it doesn’t work out, it doesn’t mean you are a failure.

Nuttig en inspirerend materiaal als je op het punt staat de sprong in het onbekende diepe van creativiteit en kunst te wagen.

Bewaard onder Inspiratie | Reageer

Tags: ,

← Vorige pagina