Afleidingen bestaan niet

Geplaatst op 12 mei, 2010 

Wat is de belangrijkste oorzaak van het verlies van of gebrek aan concentratie? Met stip op nummer één: afleidingen. Overal om ons heen zijn afleidingen. Het dagelijks leven is er vol van. Via onze zintuigen komt er continu een stortvloed aan prikkels op ons af en dat zijn allemaal afleidingen. Gevolg: weg concentratie, weg aandacht, weg focus.

Maar is dat wel zo? Jaren geleden had ik elke maandagavond Tai Chi les. De lerares begon de les altijd met een paar eenvoudige warming ups om, zoals ze dat noemde, even binnen te komen. Warming ups om aanwezig te zijn in het zaaltje in plaats van in je hoofd nog aanwezig zijn bij die ene vergadering eerder op de dag of bij de afwas. Daarna oefenden we ‘de vorm’ en leerden we de bewegingen zo vol mogelijk uit te voeren. Vol betekent weg zijn uit het hoofd en echt helemaal aanwezig zijn in de beweging.

Toevallig oefende er op maandagavond in hetzelfde gebouw ook een rockbandje. Hoe goed wij ons best ook deden op onze oefeningen en bewegingen, zodra de muzikanten begonnen te spelen wat het afgelopen met ons en lagen we eruit. Alle aandacht, concentratie en focus foetsie. We zaten meteen in ons hoofd en dat was te merken aan de bewegingen.

De lerares lachte dan en zei dat als je Tai Chi beoefent, de grootste uitdaging is de oefeningen te doen midden op een kruispunt in een drukke stad. We hadden op maandagavond eigenlijk twee leermeesters: onze lerares en het rockbandje.

Na verloop van tijd lukte het ons steeds beter om onze aandacht bij de bewegingen te houden en ons minder te laten afleiden door het rockbandje. De geluiden van de rockband waren er nog steeds maar het waren niet langer afleidingen. Hoe kwam dat?

Afleidingen als zodanig bestaan helemaal niet. Iets is pas een afleiding als de denkgeest er aandacht aan geeft en er de focus op richt. En dat is wat wij na jaren Tai Chi leerden: wat de rockband ook speelde, of het nou mooi of lelijk was, zuiver of vals, wij leerden met onze aandacht en focus bij onszelf te blijven. Als het rockbandje dan begon te spelen, hadden we een soort van innerlijke glimlach, (meestal) niet meer dan dat.

Alles wat wij afleidingen noemen, is in feite het ‘werk in uitvoering’ van de denkgeest met de intentie, misschien onbewust maar wel doelbewust, om onze aandacht en focus te verstrooien.

Als ik de metafoor van de zaklantaarn weer gebruik zoals genoemd in ‘Machteloosheid als teken van kracht‘ , dan kun je dit proces vergelijken met het in een donkere kamer wild om je heen zwaaien met een zaklantaarn. Het geeft een leuk lichteffect in de kamer maar je wordt er vreselijk onrustig van en je ziet in feite niks van wat er in de kamer is. Als je de zaklantaarn echter op één punt richt, zie je pas wat er is. En als je genoeg hebt gezien en besluit dat je wat anders wilt zien, richt je de zaklantaarn rustig op iets anders en laat je het licht daarop schijnen zodat je kunt zien wat daar is.

De zaklantaarn is niet een op zichzelf staand ding dat een geheel eigen leven leeft en er maar een potje op los schijnt. De hand en arm die de zaklantaarn bedienen, bepalen waar deze op is gericht en voor hoe lang.

Wij zijn het zelf die de zaklantaarn (onze aandacht en focus) bedienen, niks of niemand anders dan wijzelf doen het. Als er een rockband begint te spelen, bepaal je zelf of je er je aandacht en focus op richt of niet. Als je dat doet terwijl je met Tai Chi bezig bent, geef je je eigen macht in de vorm van aandacht en focus uit handen aan de rockband. In ons dagelijks taalgebruik zeggen we dan dat de rockband ons afleidt maar wat er feitelijk gebeurt, is dat we toestaan dat onze aandacht en focus verschuift van de Tai Chi oefeningen naar de rockband. Het verschuiven van aandacht en focus doen we zelf.

De menselijke denkgeest is wereldkampioen in het zoeken en bedenken van afleidingen. Is er geen rockband in de buurt, dan zorgt de denkgeest wel voor een gedachtenstoom van dingen die zijn gebeurd (en die toch niet meer veranderd kunnen worden)  of van dingen die gaan gebeuren (en waarvan niet eens zeker is of ze daadwerkelijk zullen  gebeuren).

Het is niet gemakkelijk dit ineens anders te doen maar als we ons zelf hebben aangeleerd om onze aandacht en focus te versnipperen, dan kunnen we het ook weer afleren. We kunnen leren om het anders te doen.

Het is daarom dat het dagelijks leven zo boordevol prikkels is: elke prikkel is een gelegenheid onze aandacht en focus te trainen zodat we weer meesterschap uitoefenen over onze eigen zaklantaarn. Alles wat we een afleiding noemen is een leermeester in vermomming.

Perfectie is niet mogelijk maar progressie is gegarandeerd.

Lees ook: Bewustzijn en focus.

Bewaard onder Mening, Persoonlijk, spiritualiteit | 11 Comments

Tags: , , , ,