Focus en het reptielenbrein

Geplaatst op 4 maart, 2010 

Ik twijfelde vandaag of ik zou schrijven over het reptielenbrein omdat ik niet genoeg materiaal had om er een leuk herkenbaar stukje over te schrijven.

Tijdens het eten gebeurde er iets waardoor ik: A. de werking van het reptielenbrein in volle glorie kon aanschouwen en B. ik ineens genoeg materiaal had voor een blog.

Deze blogpost heb ik te danken aan een financieel adviesbureau dat waarschijnlijk nog nooit gehoord heeft van het wettelijke ‘Bel me niet register’ en daarom tijdens etenstijd belde voor een ongezellig potje telemarketing.

Hou dit even vast want ik maak nu eerst een zijsprong naar een Tai Chi les eerder deze week.

We hadden tijdens een les ‘Tai Chi als zelfverdediging’ een aantal stoot- en traptechnieken geoefend. Een deelneemster vroeg hoe je in een live situatie kunt weten welke techniek je moet kiezen om jezelf te verdedigen. De trainer vertelde dat je vanuit een reflex moet reageren, vanuit een soort dierlijk instinct. Hij vertelde erbij dat je dat dierlijk instinct bij jezelf kunt oproepen in je reptielenbrein.

Bij het woord reptielenbrein denk ik meteen aan Seth Godin. Hij noemt het the lizard brain:

The lizard is a physical part of your brain, the pre-historic lump near the brain stem that is responsible for fear and rage and reproductive drive. (Seth Godin)

Gedreven door angst is het reptielenbrein ook verantwoordelijk voor allerlei sabotage praktijken want het reptielenbrein is doodsbang voor nieuwe en onbekende wegen. Het reptielenbrein is niet bepaald en schatje dus om dat op te roepen…..

De Tai Chi leraar liet zien hoe je dat doet. Hij ging tegenover de deelneemster staan en focuste zijn blik op haar hoofd. Hij liep naar links, terug naar rechts, naar haar toe en bij haar vandaan en welke beweging hij ook maakte, hij hield zijn blik strak op haar hoofd gericht. ‘Als je zo gefocust blijft op een vast punt’ zei hij, ‘zul je merken dat je je een beetje opgefokt gaat voelen: dat is het reptielenbrein.’

Wacht even dacht ik, dat herken ik. Als ik op de fiets bijvoorbeeld rakelings gepasseerd wordt door een automobilist of er komt een automobilist door rood stoplicht gereden terwijl de fietsers juist groen licht krijgen, dan doe ik hetzelfde: ik blijf die automobilist zo lang mogelijk aankijken en nakijken. En als ik verder fiets hou ik die automobilist in gedachten. Gevolg: ik voel me steeds opgefokter. Dus dat is het reptielenbrein, aha!

Nu weer terug naar de telemarketing van dat financieel adviesbureau. De mevrouw die belde was volgens mij van een callcenter dat betaald wordt voor elke telefoonseconde die ze scoren. Zodra ik hoorde waar ze voor belde, zei ik dat ik geen interesse had maar ze lulde erover heen want ze had een interessante aanbieding. Luisteren deed ze niet, alleen praten, praten, praten. Ik zei haar dat als ik nee zeg ik ook nee bedoel en hing op.

Een betere antireclame kun je voor je bedrijf niet maken want met dit adviesbureau ga ik echt van ze lang zal ze leven niet in zee. En hiervoor was ik tijdens het eten van tafel op gestaan 🙁

Ik ging terug aan tafel zitten en mopperde nog wat door.  Ik vertelde wie er gebeld had, waar het gesprek over ging en voelde me pissiger worden.

Net als de Tai Chi trainer zijn focus gericht hield om duidelijk te maken hoe je je reptielenbrein kunt oproepen, zo hield ik mijn focus gericht op het financieel adviesbureau. In het geval van de Tai Chi trainer was het een focus in de zin van het gericht houden van zijn blik. In mijn geval was het een focus in de zin van het gericht houden van mijn aandacht. Het effect is hetzelfde: het reptielenbrein begint te grommen.

Focus is een krachtig instrument om je te concentreren en om doelen te bereiken. Maar als je niet oplet waar je op focust, kan zomaar je reptielenbrein ontwaken.

Zo’n adviesbureau moet volgens mij flink last hebben van een door angst gedreven reptielenbrein. In plaats van dat ze nieuwe wegen bewandelen, met nieuwe sociale middelen communiceren, naar klanten luisteren en via blogs en Twitter dingen doen waar klanten echt wat aan hebben, zetten ze middeleeuwse telemarketing in.

Toen ik trouwens aan tafel de naam van het financieel adviesbureau liet vallen, vertelde mijn partner dat we dat bureau kennen: we kennen één van de eigenaren. Ik kan je vertellen: de volgende keer dat ik hem op een feestje zie, hebben we een leuk gesprek. Mijn reptielenbrein kraait al van plezier 🙂

Lees ook: Twijfelen of je het wel kan ondernemen

Bewaard onder Persoonlijk

Tags: , ,

Reacties

17 Reacties to “Focus en het reptielenbrein”

  1. Huub Koch on maart 4th, 2010 15:52

    Reptielenbrein is inderdaad puur voor overleven. Daar komt geen laagje cultuur of vernisje beschaving aan te pas. Blijkbaar vinden ze bij het telemarketingbedrif dat hun boodschap een kwestie is van leven of dood… Inderdaad: Welcome To The Real World! 😉

  2. Peter de Kock on maart 4th, 2010 20:38

    Leven of dood, zo had ik het nog niet gezien Huub, thx. Daar komt het inderdaad wel op neer. Zoals ik het zie (leven of dood) is het dood: de laatste stuiptrekkingen van de oude economie. RIP.

  3. Petra on maart 4th, 2010 19:46

    Laat ik nu vanmorgen op het punt gestaan hebben je deze quote door te sturen, omdat ik hem kennelijk vind passen in jouw onderliggende blogthema:

    “Elk moment dat je niet bent gefocust op je dromen, gaat je aandacht uit naar je twijfels en obstakels”

    Het was de Secret-quote van de dag. Ik kwam er niet aan toe, want mijn opruimcoach stond al op de stoep. Maar nu ik je blog lees, goeie reden om hem alsnog te sturen!

    Het lijkt trouwens ook op de slipcursus die ik ooit deed: Als je gaat glijen en de grip over je stuur lijkt te verliezen, blijf dan focussen op het punt waar je naartoe wilt, dan ga je daar vanzelf naartoe sturen en komt het weer goed. Wonderbaarlijk, maar waar.

    Dus: Gewoon de telefoon niet op als je lekker gezellig zit te eten, maar je aandacht op je bord en je gezin blijven richten! Er ligt altijd van alles op de loer om ons af te leiden.

    Ik weet er alles van hoor, anders had ik geen opruimcoach nodig gehad!

  4. Peter de Kock on maart 4th, 2010 20:46

    Ha Petra, dank je wel voor je ‘doorleefde raad’. Toen ik vandaag terugdacht aan dat reptielenbrein zag ik het ineens voor me als een zaklantaarn die je kunt richten. Vertaald naar jouw quote kan ik de zaklantaarn richten op mijn dromen (fijn) of op twijfels en obstakels (pijn). Dus wie geef ik de zaklantaan in handen? Niet dat reptiel want wat die ermee doet weet ik al 🙂

    Ik weet precies wat je bedoelt met die slipcursus. Ik had met motorrijles dezelfde ervaring. Als je met de motor op een groot leeg parkeerterrein rijdt en er staan een paar pionnen, raadt eens waar je tegenaan rijdt als je naar die pionnen blijft kijken?

    Veel plezier met opruimen 🙂

  5. Hanneke on maart 4th, 2010 20:09

    Ha wat heerlijk herkenbaar, alleen wist ik niet dat het reptielenbrein wordt genoemd. Ik leer iedere dag nog:-)
    Laatst heb ik een vervelende periode van geluidssoverlast afgesloten, probleem na maanden eindelijk opgelost. Maar elke keer als ik erover vertelde, liep ik me weer op te fokken. Zo had ik heel veel moeite om het los te laten, tot ik erachter kwam dat dat misschien wel kwam door er steeds maar over te blijven praten, op te focussen dus, het reptielenbrein te activeren:-)

  6. Peter de Kock on maart 4th, 2010 20:57

    Prachtig voorbeeld Hanneke, bedankt voor het delen.

    Als je het reptielenbrein een keer ‘op heterdaad betrapt’, verliest het z’n kracht. Ik was er vandaag zelf bijna ingetrapt toen ik over een fietspad reed en een auto half op het fietspad kwam te staan omdat de automobilist even moest wachten op passerend verkeer. Net op het moment dat ik de automobilist wilde gaan aankijken kon ik wegkijken. En weg was alle irritatie. Ik had er gewoon lol in.

    Let op: het gaat jou vast ook overkomen, dat je het op heterdaad betrapt, dat je je focus ineens kunt afwenden van die geluidsoverlast, of dat je de drang erover te gaan praten kunt negeren.

  7. Jooper on maart 4th, 2010 20:23

    Herkenbaar, vooral met die auto’s die te dicht langs je scheuren. Het liefst wil ik er dan achteraan en een spiegel eraf trappen (of zoiets), terwijl dat totaal niet bij mijn, normaal gesproken rustige, karakter past. Hopen dat ik me er de volgende keer bewust van ben dat het m’n lizard brain is die de regie wil overnemen. Misschien dat ik dan dat opgefokte gevoel sneller van me af kan zetten. Leerzaam weer!

  8. Peter de Kock on maart 4th, 2010 21:03

    Oh Yes Jooper! Ik heb dat ook hoor, dat ik zo’n automobilist op de fiets achterna wil. Soms kijk ik de auto na om te zien of de automobilist misschien een paar honderd meter verderop moet stoppen voor een rood licht. Als ik dat zie denkt een deel van mij: plank gas op de pedalen en erachter aan. Andersom zullen automobilisten dat ook wel hebben met fietsers denk ik.

  9. Hanneke on maart 5th, 2010 12:44

    Bedankt Peter, het was erg lastig omdat ik constant dag in dag uit nacht in nacht uit geterroriseert werd door geluid. Maar toen het dus voorbij was, was die focus er nog.

    Hier spreekt een automobilist: soms denk ik: ogen dicht en gassen als een fietser in mijn ogen iets stoms doet. Dan win ik het van je Peter:-)
    Maar ik probeer rustig te blijven, vaak komt mijn reactie ook uit schrik voort.
    En ik krijg ook boze blikken of woorden toegegooid van fietsers die vinden dat ík dan weer iets stoms doe.
    Misschien roep ik volgende keer terug: het is je reptielenbrein!

  10. Peter de Kock on maart 5th, 2010 13:55

    Die boze blikken zijn de ‘reptielen’ die je aankijken Hanneke, grappig om het nu vanuit het perspectief van de automobilist te lezen. Schrik is denk ik wel een trigger om het reptiel te doen ontwaken.

  11. Michael Minneboo on maart 5th, 2010 12:52

    Ja, die telefoonterreur die weet wat. Ik zou dit blogpostje nog even naar die eigenaar doorsturen als ik jou was. Wie weet helpt ’t. Toch is het wel grappig: focussen op hetgene wat ons boos maakt, maakt ons bozer. Maar focussen op het positieve werkt voor die emotie weer versterkend.

    Toch is het altijd lastig om na zo’n telefoontje weer gezellig te gaan eten, want je wilt het er toch over hebben, terwijl dan de verstoring die het heeft veroorzaakt, alleen maar groter wordt.

    Paradoxaal allemaal.

  12. Peter de Kock on maart 5th, 2010 13:58

    Het is zeker paradoxaal Michael. Maar wij mensen zitten minder ‘logisch’ in elkaar dan het lijkt of dan we willen. En eigenlijk maakt het dat ook weer mooi en hebben we steeds iets om over te delen. Veel kunst zou niet eens bestaan als we logische wezens zouden zijn.

  13. Sonja on maart 8th, 2010 07:06

    Hoi Peter,

    Mooie gedachte weer, dat als je je op het positieve blijft richten het ook lukt. Het voorkomt dat je je laat ‘misleiden’ door de pionnen, maar je juist richt op de eindstreep, no matter what.

    Als ik me voorneem om van de kamer van mijn dochter de meest geweldige meisjeskamer te maken, dan lukt dat ook. Dan dient zich vanzelf aan wat daarvoor nodig is. Zoals gesprekjes met dochterlief en er op letten wat ze mooi vindt. De tijd er voor nemen in plaats van afraffelen. Etc.

    🙂

  14. Peter de Kock on maart 8th, 2010 19:58

    Dank je wel Sonja. De truc is inderdaad dat je gericht blijft op wat je wilt. En ook alle afleidingen doorzien die aandacht proberen af te snoepen. Ik vraag me wel eens af waar in onze evolutie het handig was om ons zo gemakkelijk te laten afleiden en waarom, wat heeft het ons gebracht?

  15. Jobbe on juli 13th, 2011 18:37

    Grappig. Google bracht me op ‘reptielenbrein’ op deze pagina.

    Leuke blog.
    De gevolgtrekking ‘reptielenbrein’ mag wel iets meer onderbouwd. Ik denk niet dat bij elke opwellende boosheid meteen naar het reptielenbrein gewezen kan worden, zoals de discussie een beetje lijkt te suggereren. Ook denk ik uit mijn eigen ervaring puttend, dat het reptielenbrein meestal zo basaal reageert dat er met cognitieve interpretatie niet veel meer uit te halen is. Ook is de reactie direct. Veel directer dan meer oppervlakkigere behoeftengestuurde angsten en boosheden, en sneller mijn cognitieve vermogen kan bijhouden. Sterker ik wordt me vaak bewust van de actie van het reptielenbrein als die al manifest is, nog vóór er wat voor cognitie dan ook is (Itt tot een auto die door rood rijdt, waarbij er altijd wél een minieme gedachte vooraf lijkt te gaan aan de ergernis).

    Jobbe

  16. Peter de Kock on juli 14th, 2011 00:43

    Bedankt @Jobbe. Zoals ik het zie zijn er verschillende manieren om naar boosheid te kijken, verschillende perspectieven. Het reptielenbrein, ontleend aan het werk van Seth Godin, is zo’n perspectief. Een ander perspectief is dat van de onderliggende, onbevredigde, behoefte(n) zoals de behoefte aan respect. Kijkend vanuit de behoefte kan ik gemakkelijk in actie komen om voor de behoefte te zorgen. Kijkend vanuit het perspectief van het reptielenbrein kan ik gemakkelijk tot oordelen komen over de ander en/of mezelf.

  17. Jobbe on juli 14th, 2011 18:20

    Dat is een mooie zin.

    Ik zou vanuit mezelf nog aanvullen dat er alleen in het gevla van het reptielenbrein geen ‘iemand’ meer is die nog oordeeld.

    Jobbe

Laat je reactie achter!