De pianoman

Geplaatst op 22 maart, 2008 

Bernlef schreef het boekenweekgeschenk van 2008. Het boek ‘De pianoman’ is geïnspireerd door een waargebeurd verhaal in 2005 waarbij een onbekende man in Engeland door de politie werd opgepakt. Deze man sprak geen enkel woord en bleek prachtig piano te kunnen spelen.

De pianoman is een boek over de zwaarte van het zwijgen en de lichtheid van het praten. Spreken is zilver en zwijgen is goud leidt tot de dood. Jelle, de vader van hoofdpersoon Thomas Boender, verdrinkt omdat hij zo zwaar was geworden van al dat zwijgen. Thomas zelf lijkt juist op te stijgen als hij na lange tijd van zwijgen weer begint te praten. Hij voelt zich zo licht als een veertje.

Het boek begint met stilte, eenzaamheid, isolement en norsheid, wordt daarna avontuurlijk tijdens de reis die Thomas maakt en eindigt hoopvol. Ik heb het gelezen met een beleving van ‘Zie je wel!’ als uiting van erkenning. Erkenning voor mijn eigen jeugdherinneringen aan ‘Spreken is zilver is en zwijgen is goud’. Ik ben het ermee eens dat je daar aan dood kunt gaan. Ik ben het er ook mee eens dat je kunt opstijgen als je begint te praten. Of schrijven…

De hoofdpersoon van het boek, Thomas Boender, spreekt de eerste drie jaren van zijn leven geen woord. Zijn ouders zeggen alleen het hoognodige tegen elkaar. Als Thomas op zijn vierde ineens zegt “Honger, koek”, reageren zijn ouders stomverbaasd dat hij praat. “Heb jij hem dat geleerd?” zegt zijn vader Jelle achterdochtig tegen zijn moeder Tjitske. Thomas groeit op in stilte en eenzaamheid. Jenny, een nieuwe lerares op school, ontfermt zich over Thomas en geeft hem bijles. Jenny speelt ook piano en daar geniet Thomas van. Ze leert hem piano spelen.

Als Thomas 18 jaar is ontdekt hij ineens dat ‘er een uitweg moet zijn’. ‘Hij pakt zijn paspoort en de 500 euro die hij heeft gespaard met zijn werk op de fietsbandenfabriek en hij vertrekt zonder afscheid te nemen naar Amsterdam. Het verhaal komt in een versnelling als Thomas in Amsterdam Chris ontmoet, een Engels meisje dat haar geld verdient door voor levend standbeeld te spelen. Samen met twee Amerikaanse jongens rijden ze met de auto mee naar Parijs. Een paar dagen later wil Chris terug naar Engeland, Thomas, die in Chris een soort zus ziet, gaat met haar mee. Als ze met de boot in Engeland aankomen is Chris ineens verdwenen. Zij heeft Thomas zijn paspoort mee en van de 500 euro heeft Thomas niet veel meer over.

Hij krijgt een lift van een vrachtwagen chauffeur naar Sheerness. Hij overnacht daar in een vissersbootje. Als hij de volgende dag door het water weer terug naar de wal wil wordt hij door de politie opgepakt. Thomas, drijfnat, spreekt geen woord. Thomas wordt uitendelijk naar een medisch centrum gebracht: ’the madhouse’. Als hem wordt gevraagd zijn naam op te schrijven tekent Thomas een piano.

En hiermee haakt Bernlef in op het waargebeurde verhaal van de pianoman.  De foto van Thomas Boender komt overal in de media en uiteindelijk is het bovenmeester Schaafstra die zijn foto in de krant herkent en er mee naar Jenny gaat, de lerares van wie Thomas heeft leren piano spelen. Jenny herkent hem ook en gaat naar Engeland om Thomas op te halen. Als Thomas Jenny ziet noemt hij haar naam, hij praat weer.  Terug naar Nederland vertelt Jenny dat Jelle, de vader van Thomas, is overleden. Hij is verdronken.

Thomas gaat weer terug naar zijn moeder Tjitske en zegt: “Nu kunnen we praten, praten zonder dat er klappen vallen”. Van al dat zwijgen was Jelle zo zwaar geworden dat hij was gezonken. Voor Thomas zat het zwijgen erop. “Je wordt lichter als je praat” zegt Thomas.

Bewaard onder Boeken | 2 Comments

Tags:

The best off Joy Division

Geplaatst op 21 maart, 2008 

Hier mijn persoonlijke lijstje van de tien beste Joy Division nummers:

  • New dawn fades
  • A means to an end
  • The eternal
  • Decades
  • Exercise one
  • The only mistake
  • Dead souls
  • Transmission
  • Atmosphere
  • Love will tear us apart

Bewaard onder Muziek | Reageer

Tags:

Control: film over Ian Curtis (Joy Division)

Geplaatst op 20 maart, 2008 

Met de film Control Control brengt regisseur Anton Corbijn op beklemmende wijze het leven in beeld van Ian Curtis, zanger van de band Joy Division. De film heeft in 2007 diverse prijzen gewonnen. Gisteren had ik de kans deze film eindelijk te zien.

Control is een film in stemmig zwart wit en vertelt het verhaal van Ian Curtis, een jonge, breekbare en creatieve man, zanger van de band Joy Division. De muziek van Joy Division staat als een icoon van die tijd, eind jaren 70. De tijd van ‘No Future’. Joy Division staat voor doemmuziek, muziek en teksten die je bij de keel grijpen en die beelden en gevoelens oproepen van eenzaamheid, wanhoop, uitzichtloosheid en pijn.

Control, het verhaal van een man die innerlijk verscheurd raakt omdat hij niet kan kiezen tussen zijn relatie met zijn vrouw Debbie met wie hij een dochtertje heeft, en een Belgische liefde genaamd Annik. Ian lijkt twee levens te leven, zijn leven thuis en zijn leven onderweg met de band en met Annik. Ian overlaadt zichzelf met schuldgevoelens. Debbie zegt dat ze van Ian wil scheiden als ze zijn relatie met Annik ontdekt en Ian hier ondanks beloften maar geen punt achter kan zetten.

Ian heeft ook last van epileptische aanvallen, soms zelfs op het podium tijdens een optreden. Hij krijgt hiervoor verschillende medicijnen, zijn arts zegt dat via ’trial and error’ moet worden bekeken welke combinatie voor hem effectief zal zijn. De medicatie lijkt niet te werken en Ian wordt bang voor de aanvallen.

Als Joy Division steeds meer succes krijgt en er een tour van twee weken naar de Verenigde Staten is gepland kan Ian de druk van het succes niet meer aan. Niemand weet hoeveel hij van zichzelf geeft tijdens een optreden en hij heeft het idee dat de mensen alleen maar meer en meer van hem verwachten. Hij kan niet meer. Het weekend voor het vertrek naar de Verenigde Staten hangt Ian zichzelf op. Hij is dan 23 jaar.

Werkelijk indrukwekkend is het acteerwerk van Sam Riley die in de huid van Ian Curtis lijkt te zijn gekropen. De bewegingen op het podium waarbij soms maar moeilijk onderscheid kon worden gemaakt tussen Ian’s typische dansbewegingen en een epileptische aanval, zijn treffend. Hetzelfde geldt voor de gezichtsexpressies die   wanhoop en uitzichtloosheid uitdrukken. De film biedt minder muziek dan verwacht maar dat komt omdat Anton Corbijn inzoomt op Ian Curtis en minder op de muziek en de overige bandleden.

Ik was vooraf benieuwd wat de muziek van Joy Division met me zou doen. In de jaren 80, Joy Division bestond toen al niet meer, had de muziek van Joy Division me flink te pakken. Mijn agenda’s stonden vol met teksten van Ian Curtis, zoals bijvoorbeeld de volgende uit het nummer Passover: “This is the crisis I knew had to come / Destroying the balance I’d kept / Doubting, unsettling and turning around / Wondering what will come next”

Joy Division vertolkte toen hoe ik me vaak voelde en wat ik in die tijd niet onder woorden kon brengen. Griezelig soms. Ik had al lange tijd geen muziek meer gehoord van Joy Division behalve dan het nummer ‘Love will tear us apart’ dat soms nog wel eens op de radio wordt gedraaid. Ik heb mijn leven een totaal andere richting op gestuurd, geduwd en getrokken. En gisteren was daar dan weer de confrontatie met die muziek van toen.

De muziek van Joy Division heeft, zo merkte ik, nog diezefde magie. Bij sommige nummers voelde ik opwinding en kreeg ik zin om zelf weer gitaar te gaan spelen en bij andere nummers zonk ik weg in herinneringen van pijn en verdriet. Herinneringen zijn een kostbaar goed, ook de onplezierige, en maken deel uit van mijn innerlijke bagage. Ik kan me erover verwonderen wat bepaalde muziek met me doet en me ervan bewust zijn wat er in mijn innerlijke wereld gebeurt en wat ik nodig heb. Dit bewustzijn is het grote verschil met toen. De platen van Joy Division heb ik nog. Een paar jaar geleden tijdens een verhuizing heb ik even met de gedachte gespeeld om ze weg te doen en dat heb ik gelukkig niet gedaan. Kan ik toch nog eens luisteren welke nummers ik het allerbeste vond.

Tot slot nog een tekstje uit het nummer Twenty four hours: “Just for one moment I thought I’d found my way / Destiny unfolded; I watched it slip away”.

Bewaard onder Films, Muziek | 1 Comment

Tags: , ,

De ‘onderneem-het-top-5’

Geplaatst op 15 maart, 2008 

Geïnspireerd door een etentje deze week samen met een aantal bezielde ondernemers volgt hier de ‘onderneem-het-top-5’:

1. Doe wat je leuk vindt.

2. Hou je passie, je dromen en verlangens levend. Blijf erover praten, schrijven en fantaseren. Of plak op een groot vel papier allerlei afbeeldingen en teksten over jouw passie. 

3. Heb er vertrouwen in dat als je doet wat je leuk vindt, het geld gaat stromen.

4. Hou er rekening mee dat je beproefd wordt in je vertrouwen. Zo kunnen zich bijvoorbeeld kansen gaan voordoen om geld te verdienen door dingen te  doen die je niet leuk vindt.

5. Geloof niets van wat anderen tegen je zeggen, stem je af op je eigen wijsheid.

Bewaard onder Ondernemen | 2 Comments

Tags:

Doen wat leuk is

Geplaatst op 1 maart, 2008 

In het artikel ‘Geld in- en uitademen‘ schreef ik dat we in ons systeem van overtuigingen kunnen vastleggen dat geld vanzelf stroomt. Maar hoe doe je zoiets? Ik geloof in wat ik schreef en heb het idee dat mijn vertrouwen hierin regelmatig op de proef wordt gesteld. Of misschien dat mijn vertrouwen op die momenten wordt getest, gevormd en aangescherpt.

Op het idee van werken om geld te verdienen ben ik wel uitgekeken. Als excuus om dingen te doen die voor mij niet leuk zijn is het uitgewerkt en kan ik me hier niet meer achter verschuilen. Doen wat leuk is, daar geloof ik in. Dingen doen met passie en vertrouwen op de geldstroom.

Maar wat is dat in de praktijk soms lastig, omdat het zo nieuw, onbekend en ook zo breekbaar is. Er is maar weinig voor nodig of het vertrouwen maakt plaats voor twijfel en onzekerheid. Dan ben ik bijvoorbeeld als ondernemer een tijdje bezig met dingen die ik erg leuk vind, ben ik vol vertrouwen dat het geld vroeg of laat, hoe dan ook gaat stromen, en dan lijkt het alsof er ineens een knop omgaat. Een knop die dan omschakelt naar standje ‘Wat als…?’.

Het heeft me een tijdje gekost om aan die ‘Wat als…?’ gedachten een betekenis te geven waar ik mee verder kan. Vertrouwen in iets nieuws is niet iets dat er gewoon zomaar is of zomaar niet is. Ik geloof dat je vertrouwen ook kunt trainen, kunt ontwikkelen. Net zoals een sporter zijn spieren traint. De ‘Wat als…?’ gedachten zijn signalen om het vertrouwen te trainen, om te oefenen, om te groeien. Dus blijf ik doen wat leuk is, al is dat soms werkelijk beremoeilijk hoor!

Bewaard onder Persoonlijk | 3 Comments

Tags: , , ,