De schreeuw om erkenning

Geplaatst op 25 november, 2010 

Innerlijke leefwereld

Mensen hebben een rijke innerlijke leefwereld bestaande uit gevoelens, behoeften, gedachten, herinneringen, dromen, verlangens en overtuigingen.

Uitdrukking geven aan wat er in ons leeft doet iedereen op zijn/haar eigen manier. Communicatie speelt daarbij een wezenlijke rol. We communiceren onze innerlijke leefwereld niet alleen met woorden maar ook met wat we doen, met waar we voor staan, met wat we scheppen en vernietigen. Met alles wat we doen en niet doen, communiceren we onze innerlijke leefwereld. Zo zie ik het vanuit mijn innerlijke leefwereld.

Nederland schreeuwt om cultuur

Afgelopen zaterdag deden meer dan 100.000 mensen mee aan de landelijke manifestatie Nederland schreeuwt om cultuur. Blogger, journalist en audiovisueel programmamaker Michael Minneboo maakte de volgende sfeerimpressie van de manifestatie in Amsterdam waar 20.000 mensen aan meededen:

Daily Webhead: Schreeuw om cultuur from Michael Minneboo

Later hadden Michael en ik een interessante uitwisseling over de vraag: wat communiceren al deze mensen eigenlijk?

Communicatie op inhoud

Het meest voor de hand liggende antwoord is natuurlijk dat deze mensen hun ongenoegen communiceren over de aangekondigde bezuinigingen op kunst en cultuur. Op inhoudsniveau van de communicatie is dit waar. Luisteren naar het inhoudsniveau van de communicatie is wat we meestal doen. Als we alleen op inhoudsniveau luisteren, kunnen gemakkelijk conflicten ontstaan. In het voorbeeld van de manifestatie kunnen mensen zeggen dat ze het juist goed vinden dat er op cultuur wordt bezuinigd. Zo ontstaan voor- en tegenstanders die met allerlei argumenten hun punt inhoudelijk duidelijk maken.

Communicatie vanuit de innerlijke leefwereld

Op het niveau van de innerlijke leefwereld van deze mensen, kunnen we iets anders horen en zien dan wat ze letterlijk van zich af schreeuwen. Bijvoorbeeld hoe ze zich voelen en welke behoeften ze communiceren.

De mensen voelden zich bijvoorbeeld boos en bezorgd, gevoelens getriggerd door het idee dat er bezuinigd wordt op kunst en cultuur en wat dit mogelijk voor hun toekomst en die van Nederland betekent.

De mensen die meededen aan de manifestatie hadden ook behoeften, sommige bevredigd, andere onbevredigd. Meedoen aan de manifestatie was voor sommigen een manier (strategie) om voor hun behoefte aan zelfexpressie en creativiteit te zorgen. Maar de mensen hadden ook onbevredigde behoeften zoals de behoefte aan erkenning, erkenning voor wat kunst en cultuur voor deze mensen betekent. Maar ook de behoefte aan autonomie. Mensen die voor hun broodwinning afhankelijk zijn van kunst en cultuur en die nu mogelijk hun baan verliezen als gevolg van de bezuinigingen, zien zich ineens geconfronteerd met hun onvervulde behoefte aan autonomie, de behoefte om zelf te kiezen, zelf te beslissen en zelf te doen.

Welke mening je ook hebt over die bezuinigingen, die gevoelens en behoeften zijn voor iedereen herkenbaar. Alle mensen op aarde hebben namelijk dezelfde gevoelens en behoeften, van de politici die de bezuinigingen hebben bedacht tot mensen aan de andere kant van de wereld die geen weet hebben van wat zich in Nederland afspeelt.

Behoeften en strategieën

Geweldloze communicatie maakt onderscheid tussen behoeften en strategieën. Creativiteit is bijvoorbeeld een behoefte en om die behoefte te vervullen, kun je bijvoorbeeld gaan tekenen, schilderen, muziek maken, schrijven of toneelspelen. Tekenen, schilderen, muziek maken, schrijven en toneelspelen zijn voorbeelden van strategieën, dingen die je kunt doen om voor je behoefte aan creativiteit te zorgen. De behoefte aan creativiteit hebben we allemaal maar wat we doen om voor die behoefte te zorgen, is voor iedereen verschillend.

Geweldloze Communicatie ziet kunst en cultuur niet als behoefte maar als strategie, als een manier om voor één of meerdere behoeften te zorgen. Over die strategie hebben we allemaal meningen en oordelen. Voor de één is het bij wijze van spreken z’n lust en z’n leven en voor de ander is het elitaire geldverkwisting.

Kunst en cultuur kunnen bijvoorbeeld een strategie kan zijn voor de vervulling van de behoefte aan zelfexpressie, creativiteit, spelen en schoonheid. Zo kan de één kunst en cultuur inzetten om voor zijn/haar behoefte aan zelfexpressie te zorgen en zegt een ander: ‘Kunst en cultuur? Soft gedoe! Als ik behoefte heb aan zelfexpressie dan stap ik de boksring in om uiting te geven aan wat er in mij leeft.’ De strategie is verschillend, de behoefte hetzelfde.

Voorbij de woorden die gesproken worden, voorbij datgene wat al deze mensen op inhoudsniveau communiceren, bestaan 20.000 rijke innerlijke leefwerelden. Innerlijke leefwerelden die samen gekomen zijn om expressie te geven aan hun behoefte aan erkenning voor kunst en cultuur, erkenning voor wat kunst en cultuur betekent in deze innerlijke leefwerelden. Een behoefte die zij graag vervuld zien in de vorm van voldoende geld voor kunst en cultuur.

PS

Dat ik in de manifestatie vooral de behoefte aan erkenning en autonomie herken, zegt wat over mijn innerlijke leefwereld want daar spelen juist deze behoeften een wezenlijke rol. Ik ben benieuwd welke behoeften jij expliciet herkent in de manifestatie. Wil je erover delen?

Wordt vervolgd…

Credits: voor Michael Minneboo, voor de vragen die hij stelde over communicatie en zijn blogpost ‘Video: Amsterdam schreeuwt om cultuur’

Bewaard onder Actualiteit, Communicatie | 8 Comments

Tags: , , , ,

Dat KAA UUU TEE schuldgevoel

Geplaatst op 22 november, 2010 

Quasi gevoelens

Volgens de geweldloze communicatie is jezelf schuldig voelen geen gevoel maar een zogenaamd quasi gevoel. Wat ermee bedoeld wordt is dat het meer zegt over hoe je een gebeurtenis en/of gevoelens daarbij interpreteert, dan over het gevoel zelf. Bij quasi gevoelens past ‘ik heb het idee dat…’ of ‘ik vind dat…’ of ‘ik denk dat…’.

Als jezelf schuldig voelen geen gevoel is maar een interpretatie, wat is dan het gevoel dat je in je lichaam voelt als je het idee hebt, vind dat, denkt dat, je ergens ‘schuldig’ aan bent?

Om te beginnen hou ik niet zo van dat ergens ‘schuldig’ aan zijn. Liever zeg ik dan bijvoorbeeld: iets gedaan hebben (of niet gedaan hebben) dat je betreurt en dat je graag anders had gedaan.

Gevoelens

Het gevoel hierbij kan bijvoorbeeld droefheid of verdriet zijn. Voorbeeld: je hebt knetterende ruzie gemaakt met je beste vriend of vriendin en je voelt je bedroefd dat je hem/haar niet zo respectvol hebt behandeld als je graag had gewild.

Een ander gevoel dat kan spelen is angst. Angst voor de consequenties of angst voor de straf. In het voorbeeld van die knetterende ruzie kun je bijvoorbeeld bang zijn om de vriendschap te verliezen.

Het venijn met angst voor straf is dat het niet zozeer anderen zijn die ons straffen (al kunnen we hun gedrag wel als staf ervaren), maar dat we vooral onszelf straffen. We straffen onszelf vaak onbewust door aan de lopende band over onszelf te oordelen, oordelen over wat we hebben gedaan (het was stom wat ik deed) of erger nog, oordelen over wie we zijn (ik ben stom dat ik dat deed).

Maar wat het gevoel ook is, droefheid, verdriet, angst, of een combinatie daarvan, de beleving van ergens ‘schuldig’ aan  zijn, vraagt om actie.

Het twaalf stappen programma

Het spirituele twaalf stappen programma kent hiervoor de stappen 8 en 9.

8. We maakten een lijst met de namen van allen die door ons schade en leed hadden ondervonden en verklaarden ons bereid om dit bij hen allen goed te maken.

9. Wij hebben waar het mogelijk was dit rechtstreeks weer met zulke mensen goedgemaakt,behalve wanneer dit hen of anderen zou kwetsen.

In het voorbeeld van die knetterende ruzie zou je die vriend of vriendin kunnen zeggen dat je jouw aandeel in de knetterende ruzie betreurt. Soms is het nodig een stap verder te gaan en expliciet te benoemen wat het precies is dat je gedaan of gezegd hebt wat je betreurt.

In bepaalde situaties volstaan woorden niet. Stel dat je tijdens die ruzie met je beste vriend of vriendin een wild armgebaar hebt gemaakt en daarbij de bril van je vriend of vriendin hebt beschadigd, dan is het nodig dat je ook de schade aan die bril vergoedt.

Wat nodig is om te doen, is eigen verantwoordelijkheid nemen voor jouw aandeel in wat er is gebeurd. Eigen verantwoordelijkheid nemen voor jouw aandeel maakt je vrij. Dat betekent niet dat je daarmee de vriendschap kunt behouden. Misschien dat je beste vriend of vriendin je verhaal aanhoort en alsnog besluit geen vriendschap meer te willen. Dat kan pijnlijk zijn. Maar eigen verantwoordelijkheid nemen doe je niet om de eventuele consequenties van wat er is gebeurd te controleren of te manipuleren, maar om jezelf vrij te maken. Over de uitkomst heb je geen controle.

Het helen van de emotionele wond

Aansluitend op de blogpost ‘Herinneringen en de emotionele wond’: het kan helend zijn voor de wond om te werken met de stappen 8 en 9 van het twaalf stappen programma.

Bijvoorbeeld de herinneringen aan, en emotionele wond van, die relatie die lang geleden niet is geworden wat je graag had gewild. Werken met de stappen betekent dat je op zoek gaat naar jouw aandeel in het mislukken van die relatie en dat je daar eigen verantwoordelijkheid voor neemt. Bijvoorbeeld door je ex-partner te vertellen over je zelfonderzoek en dat je jouw aandeel in het beëindigen van de relatie betreurt.

Het maakt je vrij. Niet van de ene op de andere dag maar je haalt de kracht weg van dat innerlijke deel dat er op uit is jezelf te straffen voor iets dat misschien 10 jaar, 20 jaar of nog langer geleden is gebeurd. Eigen verantwoordelijkheid nemen maakt vrij. Werken met de twaalf stappen maakt vrij.

KAA UUU TEE?

Als een schuldgevoel geen gevoel is maar een quasi gevoel, waarom voelt het dan zo KAA UUU TEE? Mijn oordeel over het gevoel heeft niets met het gevoel te maken, of het nou bedroefdheid is, verdriet, angst of iets anders. Mijn oordeel gaat uit naar de stem van de innerlijke criticus die zich zo heerlijk amuseert in situaties die ik in deze blog als voorbeeld noem. Situaties die ook maar een beetje ruiken naar ‘schuld’ zijn brandstof voor de innerlijke criticus. Je kunt van die innerlijke criticus meer last hebben dan van wat er feitelijk is gebeurd.

Bewaard onder Communicatie, Mening, Persoonlijk | 11 Comments

Tags: , , , , , , , ,

Herinneringen en de emotionele wond

Geplaatst op 18 november, 2010 

Soms heb ik tijdens het schrijven al in de gaten dat ik om de hete brij heen draai. Dan maak ik als het ware omtrekkende bewegingen om toch vooral maar niet te dicht in de buurt van het onderwerp te komen. Het resultaat is dan meestal een verhaal dat zo abstract is dat het niet landt.

Gisteren cirkelde ik als het ware vanuit vogelvlucht om het onderwerp ‘herinneringen’ heen en durfde niet te dicht in de buurt te komen. Ik schreef maar een dotje over dat je herinneringen kunt gebruiken om behoeften in het hier en nu te herkennen en erkennen. Ach, het zal wel maar dat doet geen mens.  Stel je voetbalcluppie doet het niet meer zo best en met heimwee kijk je terug naar die gloriejaren. Welke supporter zegt dan: ‘hé, ik heb heimwee naar het plezier dat ik toen in voetbal beleefde, laat ik eens kijken wat ik nu kan doen om voor mijn behoefte aan plezier te zorgen’.

Nee, waar ik het gisteren eigenlijk over wilde hebben zijn de herinneringen die een gevoelscocktail oproepen van melancholie en pijn. Je kent die cocktails vast wel, ze zijn te herkennen aan het filter dat ze ineens over je realiteit heen leggen. Alles wat er om je heen gebeurt komt ineens heel anders binnen.

Ik noem het de emotionele wond, de wond die is ontstaan door bijvoorbeeld het overlijden van een dierbare, het verlies van een baan of het beëindigen van een relatie. Wat je ook doet, zo’n wond blijft altijd een gevoelig plekje. Als het even aangeraakt wordt via een herinnering is het weer AUW!.

Kan zo’n wond genezen en helen? Het goede nieuws is ja, dat kan. Het minder goede nieuws is dat het misschien een heel leven duurt of zelfs meerdere levens. Rouwen is een kwaliteit die we in onze emotioneel disfunctionele maatschappij maar nauwelijks kennen. Heb je een dierbare verloren? Geen probleem hoor als je over één, hooguit twee dagen, maar weer aan het werk bent want het leven gaat gewoon door hoor.

Rouwen is een kunst geworden en wie die kunst een beetje emotioneel gezond beoefent, heeft doorgaans ook het gelukkigste leven. Rouwen is een proces en met processen weet je nooit hoelang ze duren. Telkens als je voelt dat de emotionele wond is geraakt en nog pijn doet, weet je dat er nog wat te rouwen valt.

Sommige culturen hebben rituelen om transities te eren (rouwen en vieren). De transitie van jongen naar man, van meisje naar vrouw, de geboorte van een kind, de sterfte van een dierbare. Wij hebben die rituelen al lang niet meer omdat we dat in onze door linker hersenhelften gedomineerde maatschappij maar flauwekul vinden en primitief. En de culturen die nog wel rituelen hebben om transities te eren op manieren die emotioneel gezond zijn, die noemen wij nota bene primitief.

Wat volgens Eckhart Tolle werkt, is om de pijn van de emotionele wond, of van het pijnlichaam zoals hij het noemt, waar te nemen zonder erover te oordelen. Elke keer als je dat doet, heelt de wond een stukje en neem je iets van de kracht weg van het pijnlichaam.

Sommige traditionele rituelen zijn gelukkig ook hier in het Westen nog beschikbaar. Zo heb ik anderhalf jaar geleden meegedaan aan een traditionele zweethut ceremonie. Het werkt, het helpt. Wat ook helpt, is je eigen rituelen bedenken. Ik schrijf bijvoorbeeld graag briefjes als ik aan het rouwen ben en die briefjes gaan heerlijk knisperend in de fik op de vuurkorf. Soms begraaf ik ze of breng ze naar zee, het ligt er maar aan waar ik voor in de stemming ben.

Bij één van de trainingen geweldloze communicatie werd rouwen het vieren van verlies genoemd. Het woord rouwen klinkt op zich al niet fijn, rouw klinkt als rauw. Maar vieren van verlies….  Ach, het doet de pijn niet verdwijnen maar het klinkt net iets luchtiger dan rouwen.

Bij sommige stammen is het aanbrengen van littekens onderdeel van het ritueel van volwassen worden of is het een vorm van lichaamsversiering. Van rouwen kun je dus best mooi worden 🙂

Bewaard onder Mening, Persoonlijk | 10 Comments

Tags: , , , , , , , ,

Vervulling, leegte en vervulling

Geplaatst op 8 oktober, 2010 

Heb je dat wel eens, dat een behoefte (of meerdere behoeften) zo overvloedig vervuld wordt, dat er een dag of week later een gevoel van leegte overblijft? Ik wel. Zondag nog, de dag na de tien verrassende ontmoetingen.

Ik had nog nooit op één dag zoveel inspirerende mensen ontmoet en een dag later was daar dat gevoel, die beleving van leegte.  Je zou het als heimwee kunnen zien maar ik wil graag even freewheelen om er een andere betekenis aan te geven. Ik ga het hier even over God hebben maar lees er gerust naar eigen smaak een ander woord voor in de plaats zoals Godin, Universum, Al Wat Is, Great Spirit, Liefde, Licht of whatever.

Ik heb soms het idee dat God (zoals ik die ken) zo graag wil dat onze behoeften vervuld zijn, dat hij/zij als volgt te werk gaat:

  1. Een behoefte ineens zo overvloedig vervullen dat je de behoefte en de vervulling ervan wel moet opmerken.
  2. Na vervulling lijkt de behoefte ineens veel nadrukkelijker aanwezig dan eerst. Misschien viel de behoefte eerst niet eens op, nu des te meer. De behoefte lijkt groter, opgerekt.
  3. Je wordt voorbereid op vervulling. De behoefte die nu nadrukkelijker aanwezig is, werkt als een magneet op de vervulling ervan.

Logisch eigenlijk want hoe kan een behoefte vervuld worden als je je niet eens bewust bent van die behoefte? Nou, daar heeft  God/Godin/Universum/Al Wat Is/Great Spirit/Liefde/Licht of whatever zo zijn/haar manieren voor…

Bewaard onder Mening, Persoonlijk, spiritualiteit | 4 Comments

Tags: , , ,

Wat had ik graag eerder willen weten?

Geplaatst op 18 september, 2010 

Wat ik absoluut graag eerder had willen weten is dat er zoiets bestaat als behoeften en dat gevoelens een functie hebben bij het signaleren van bevredigde en onbevredigde behoeften.

Ik denk dat het nu zo’n zes jaar geleden is dat ik dit leerde tijdens mijn eerste trainingen Geweldloze Communicatie. Ik  voelde me blij en boos tegelijk. Blij dat ik iets leerde dat van grote waarde voor me was. Boos om al die onzin die ik op school had geleerd. Waarom had nooit iemand op school hierover verteld of thuis? Waarom kende ik wel die stelling van Pythagoras en wist ik niet dat gevoelens een functie hebben bij het signaleren van behoeften? Grrrrrrrr…

Credits: het idee voor deze blogpost heb ik te danken aan Ian Peatey’s ‘5 Things I Wish I’d Known Earlier’

Bewaard onder Communicatie, Persoonlijk | 6 Comments

Tags: , , ,

John Wayne syndroom

Geplaatst op 17 augustus, 2010 

Don’t ask me why cause cowboys ain’t supposed to cry.

Jawel, dat zongen ze echt. Dat John Wayne syndroom zit er nog diep in. Ik bied hier gratis een alternatieve tekst aan:

It’s a codependent lie that cowboys ain’t supposed to cry.

Bewaard onder Codependency | 4 Comments

Tags: ,

De lege pagina als sprong in het duister

Geplaatst op 21 juni, 2010 

Al eerder schreef ik over Mark David Gerson en zijn kijk op het schrijfproces. Op zijn blog vond ik een korte video waarin hij vertelt hoe hij de lege pagina ziet en benadert: elke lege pagina is een sprong in het duister, een sprong in het mysterie, in de leegte, in het creatieve onbekende, in het oneindige waar magie leeft en wonderen gebeuren.

Als ik ga schrijven heb ik meestal al een globaal idee waar ik over wil schrijven. Het schrijfproces gaat dan over het in  woorden en zinnen vormgeven van een idee, het vertalen van het onzichtbare (het idee) naar het zichtbare (de tekst). Dat schrijfproces gaat ook gepaard met wat innerlijke strijd met de oordelen (lukt het wel, is het wel goed genoeg, wil iemand dit wel lezen). Maar omdat het idee er al is komt er vrijwel altijd een bruikbare tekst uit, ook al is die soms toch anders dan in de idee-vorm.

Anders is het als ik zonder idee ga schrijven. Geconfronteerd met de leegte die Mark David Gerson noemt, voel ik me bijzonder ongemakkelijk. Ik voel de spanning in mijn lichaam en wil daar zo snel mogelijk vanaf. De oordelen die dan beginnen te stromen interpreteer ik dan meestal als een rood stoplicht: stop met schrijven en ga iets anders doen. Maar die oordelen hebben niets te maken met of het wel of niet lukt om te schrijven. Die oordelen zijn verbonden met een dieper liggend oordeel dat bepaalde gevoelens er niet mogen zijn. Ook al weet ik rationeel dat alle gevoelens er mogen zijn en dat er geen positieve en negatieve gevoelens bestaan, diep van binnen werkt het soms toch anders.

Weten, voelen en doen zijn echt totaal verschillende dingen.

Zoals veel Amerikaanse blogs doen, zou ik deze blog kunnen afsluiten met vijf tips om innerlijke oordelen te overstijgen: 1. voel het gevoel, 2. herken de oordelen, 3. accepteer het gevoel, 4. laat de oordelen los, 5. ga schrijven. Maar voor mij werken die lijstjes en tips niet dus gauw een streep er doorheen.

Lees ook:

Bewaard onder Persoonlijk, Schrijven | 8 Comments

Tags: , ,

Wat ik wel en niet geloof over gevoelens

Geplaatst op 30 april, 2010 

1. Ik geloof niet dat boosheid één van de meest vernietigende emoties is. Ik geloof dat elke emotie, ook die van boosheid, een bepaalde energiestroom is en dat het niet die emotie of die energiestroom is die vernietigend is, maar de vaak disfunctionele manier waarop we ermee omgaan.

2. Ik geloof niet dat er positieve en negatieve gevoelens zijn maar wel dat alle gevoelens gelijkwaardig zijn. Ik geloof ook dat er een goede reden is dat sommige gevoelens onprettig aanvoelen (en die we dan vaak als negatief bestempelen). Namelijk omdat die gevoelens een onbevredigde behoefte signaleren en ons aansporen om in actie te komen. Stel dat het gevoel van honger prettig aanvoelt, zou je dan nog eten?

3. Ik geloof niet dat je je goed of slecht kunt voelen. Ik geloof wel dat je over je gevoelens kunt denken in termen van goed of slecht. Gevoelens kennen geen zwart/wit perspectief van goed/slecht, het denken echter wel.

4. Ik geloof niet dat als je je verdrietig, boos of angstig voelt, dat je dan moet proberen je zo snel mogelijk weer blij te voelen. Ik geloof dat alle gevoelens er mogen zijn en dat het helpt het gevoel werkelijk te voelen en om in contact te komen met de onderliggende behoeften.

5. Ik geloof dat er een heleboel oordelen bestaan over gevoelens en dat die oordelen meer zeggen over onze relatie met onze gevoelens dan over de gevoelens zelf.

6. Ik geloof dat onze taal een heleboel gevoelswoorden kent die in feite geen gevoel uitdrukken maar een oordeel. Zoals ‘Ik voel me in de steek gelaten’. Het onderliggende gevoel kan zijn eenzaamheid en/of verdriet’. De onderliggende behoefte kan zijn verbinding en/of ondersteuning

7. Ik geloof dat het analyseren en classificeren van gevoelens net zo zinloos is als op het strand gaan zitten en de golven van de zee analyseren en classificeren.

8. Ik geloof dat het voelen van je gevoelens kan helpen om in het hier en nu te zijn in plaats van in het verleden of toekomst te zijn door in je hoofd te leven.

9. Ik geloof dat een zin als ‘Ik heb het gevoel dat deze bespreking nog lang gaat duren’ niks met gevoelens te maken heeft maar alles met een gedachte of aanname.

10. Ik geloof dat ik over vijf jaar weer andere dingen over gevoelens geloof dan nu.

Bewaard onder Communicatie, Mening, Persoonlijk | 9 Comments

Tags: , , , ,

← Vorige pagina — Volgende pagina →