Dat KAA UUU TEE schuldgevoel

Geplaatst op 22 november, 2010 

Quasi gevoelens

Volgens de geweldloze communicatie is jezelf schuldig voelen geen gevoel maar een zogenaamd quasi gevoel. Wat ermee bedoeld wordt is dat het meer zegt over hoe je een gebeurtenis en/of gevoelens daarbij interpreteert, dan over het gevoel zelf. Bij quasi gevoelens past ‘ik heb het idee dat…’ of ‘ik vind dat…’ of ‘ik denk dat…’.

Als jezelf schuldig voelen geen gevoel is maar een interpretatie, wat is dan het gevoel dat je in je lichaam voelt als je het idee hebt, vind dat, denkt dat, je ergens ‘schuldig’ aan bent?

Om te beginnen hou ik niet zo van dat ergens ‘schuldig’ aan zijn. Liever zeg ik dan bijvoorbeeld: iets gedaan hebben (of niet gedaan hebben) dat je betreurt en dat je graag anders had gedaan.

Gevoelens

Het gevoel hierbij kan bijvoorbeeld droefheid of verdriet zijn. Voorbeeld: je hebt knetterende ruzie gemaakt met je beste vriend of vriendin en je voelt je bedroefd dat je hem/haar niet zo respectvol hebt behandeld als je graag had gewild.

Een ander gevoel dat kan spelen is angst. Angst voor de consequenties of angst voor de straf. In het voorbeeld van die knetterende ruzie kun je bijvoorbeeld bang zijn om de vriendschap te verliezen.

Het venijn met angst voor straf is dat het niet zozeer anderen zijn die ons straffen (al kunnen we hun gedrag wel als staf ervaren), maar dat we vooral onszelf straffen. We straffen onszelf vaak onbewust door aan de lopende band over onszelf te oordelen, oordelen over wat we hebben gedaan (het was stom wat ik deed) of erger nog, oordelen over wie we zijn (ik ben stom dat ik dat deed).

Maar wat het gevoel ook is, droefheid, verdriet, angst, of een combinatie daarvan, de beleving van ergens ‘schuldig’ aan  zijn, vraagt om actie.

Het twaalf stappen programma

Het spirituele twaalf stappen programma kent hiervoor de stappen 8 en 9.

8. We maakten een lijst met de namen van allen die door ons schade en leed hadden ondervonden en verklaarden ons bereid om dit bij hen allen goed te maken.

9. Wij hebben waar het mogelijk was dit rechtstreeks weer met zulke mensen goedgemaakt,behalve wanneer dit hen of anderen zou kwetsen.

In het voorbeeld van die knetterende ruzie zou je die vriend of vriendin kunnen zeggen dat je jouw aandeel in de knetterende ruzie betreurt. Soms is het nodig een stap verder te gaan en expliciet te benoemen wat het precies is dat je gedaan of gezegd hebt wat je betreurt.

In bepaalde situaties volstaan woorden niet. Stel dat je tijdens die ruzie met je beste vriend of vriendin een wild armgebaar hebt gemaakt en daarbij de bril van je vriend of vriendin hebt beschadigd, dan is het nodig dat je ook de schade aan die bril vergoedt.

Wat nodig is om te doen, is eigen verantwoordelijkheid nemen voor jouw aandeel in wat er is gebeurd. Eigen verantwoordelijkheid nemen voor jouw aandeel maakt je vrij. Dat betekent niet dat je daarmee de vriendschap kunt behouden. Misschien dat je beste vriend of vriendin je verhaal aanhoort en alsnog besluit geen vriendschap meer te willen. Dat kan pijnlijk zijn. Maar eigen verantwoordelijkheid nemen doe je niet om de eventuele consequenties van wat er is gebeurd te controleren of te manipuleren, maar om jezelf vrij te maken. Over de uitkomst heb je geen controle.

Het helen van de emotionele wond

Aansluitend op de blogpost ‘Herinneringen en de emotionele wond’: het kan helend zijn voor de wond om te werken met de stappen 8 en 9 van het twaalf stappen programma.

Bijvoorbeeld de herinneringen aan, en emotionele wond van, die relatie die lang geleden niet is geworden wat je graag had gewild. Werken met de stappen betekent dat je op zoek gaat naar jouw aandeel in het mislukken van die relatie en dat je daar eigen verantwoordelijkheid voor neemt. Bijvoorbeeld door je ex-partner te vertellen over je zelfonderzoek en dat je jouw aandeel in het beëindigen van de relatie betreurt.

Het maakt je vrij. Niet van de ene op de andere dag maar je haalt de kracht weg van dat innerlijke deel dat er op uit is jezelf te straffen voor iets dat misschien 10 jaar, 20 jaar of nog langer geleden is gebeurd. Eigen verantwoordelijkheid nemen maakt vrij. Werken met de twaalf stappen maakt vrij.

KAA UUU TEE?

Als een schuldgevoel geen gevoel is maar een quasi gevoel, waarom voelt het dan zo KAA UUU TEE? Mijn oordeel over het gevoel heeft niets met het gevoel te maken, of het nou bedroefdheid is, verdriet, angst of iets anders. Mijn oordeel gaat uit naar de stem van de innerlijke criticus die zich zo heerlijk amuseert in situaties die ik in deze blog als voorbeeld noem. Situaties die ook maar een beetje ruiken naar ‘schuld’ zijn brandstof voor de innerlijke criticus. Je kunt van die innerlijke criticus meer last hebben dan van wat er feitelijk is gebeurd.

Bewaard onder Communicatie, Mening, Persoonlijk | 11 Comments

Tags: , , , , , , , ,