Geweldloze Communicatie niet spontaan?

Geplaatst op 13 mei, 2009 

Regelmatig hoor ik dat Geweldloze Communicatie niet spontaan is, dat als je communiceert volgens het model van Geweldloze Communicatie, dit geen of nauwelijks ruimte biedt voor spontaniteit. Hmmmm?

Spontaan betekent volgens de online Van Dale: zonder dwang, uit eigen beweging.

Je kunt het idee, de aanname of overtuiging hebben dat je ‘moet’ communiceren volgens het model van Geweldloze Communicatie. Bijvoorbeeld omdat je zojuist een training hebt gevolgd en jezelf oplegt dat je het geleerde meteen in de praktijk ‘moet’ toepassen. Of omdat je partner of een vriend(in) volgens dit model communiceert en jij jezelf oplegt dat je dit ook ‘moet’ doen.

Zodra je het idee hebt dat je iets ‘moet’ (van een ander of van jezelf) creëer je ruimtegebrek en dat voelt als bijvoorbeeld weerstand of irritatie. Je kunt dan gemakkelijk denken dat je die weerstand of irritatie ervaart omdat je niet meer spontaan kunt communiceren. Het oordeel ‘ik kan door Geweldloze Communicatie niet spontaan zijn’ kan wel eens een oordeel zijn dat wijst in de richting van de onderliggende behoefte aan ruimte. Ruimte die je jezelf hebt ontnomen door iets te ‘moeten’, door jezelf een ‘verplichting’ op te leggen.

Je kunt ook het idee hebben dat Geweldloze Communicatie niet spontaan is omdat het gaat over het volgen van regeltjes. Regeltjes in de zin van het herkennen van de verschillende stappen van het model en het herkennen van de verschillende valkuilen (onderscheid tussen waarneming en interpretatie/oordeel, onderscheid tussen gevoelens en quasi gevoelens, onderscheid tussen behoeften en strategieën, onderscheid tussen een verzoek en een eis).

We vergeten vaak dat de manier waarop we al jaren communiceren ook is aangeleerd aan de hand van een heleboel regeltjes. Regeltjes die we op school hebben geleerd en die we ons hele leven al zo vaak hebben toegepast dat we ons er niet eens bewust zijn dat we dit doen.

Om een taal te kunnen gebruiken is een woordenschat nodig, kennis van de schrijfwijze, uitspraak en betekenis van de woorden. Er is ook grammatica nodig. Allemaal regeltjes die we ooit hebben geleerd maar die we niet meer herkennen als regeltjes. En omdat we deze regeltjes op de automatische piloot kunnen toepassen noemen we dat soms spontaan communiceren.

Het is met Geweldloze Communicatie net als bij het leren van een vreemde taal of leren autorijden. In het begin voelt het onwennig, ongemakkelijk en frustrerend. Als je iets nieuws gaat leren ben je in het begin onbewust onbekwaam, daarna bewust onbekwaam, vervolgens bewust bekwaam en ten slotte onbewust bekwaam.

Als je naast de manier waarop je altijd communiceert en waarin je onbewust bekwaam bent, een andere manier van communiceren leert waarin je in het begin bewust onbekwaam bent, dan liggen de oordelen als het ware om de hoek op je te wachten. Oordelen over jezelf (‘Ik kan het niet’) of over Geweldloze Communicatie (‘Het is niet spontaan, het is niks voor mij’). Misschien wijzen deze oordelen in de richting van je behoefte aan leren of je behoefte aan vertrouwen.

Geweldloze Communicatie vraagt om bewustzijn, om aanwezig zijn in het hier en nu, om eigen verantwoordelijkheid voor wat er in je leeft en speelt en hoe je dat communiceert met jezelf en de ander.

En daar ligt naar mijn idee een wezenlijk verschil met hoe we gewend zijn te communiceren.

We zijn gewend en ermee vertrouwd om eruit te flappen wat we denken en noemen dat spontaniteit. Handelen zonder dwang en vanuit eigen beweging EN vanuit bewustzijn kan ik spontaan noemen. Is het bewustzijn er niet, dan klinkt spontaniteit voor mij eerder als impulsiviteit. Wil je jouw ‘communicatieshow’ laten runnen vanuit bewustzijn of vanuit impulsen? In het eerste geval bedien jij de knoppen. In het tweede geval geef je de bediening van de knoppen uit handen.

Uiteindelijk kun je ook Geweldloze Communicatie inzetten zonder dwang en uit eigen beweging. Spontaan dus. Maar wel vanuit bewustzijn. En hoewel in het begin de ‘regeltjes’ een handig hulpmiddel zijn en de communicatie misschien wat klinkt als een trucje, wordt Geweldloze Communicatie na verloop van tijd een manier van leven die aansluit op jouw authenticiteit en die net zo goed past als je favoriete spijkerbroek.

Vanuit bewustzijn kun je ook kiezen wanneer je het model van Geweldloze Communicatie expliciet inzet en wanneer niet. Want je kunt bij de bakker natuurlijk gerust een half volkoren vragen zonder te benoemen hoe je je voelt en wat je behoefte is.

Bewaard onder Communicatie, Mening | 1 Comment

Tags: , , , ,

Op de roltrap

Geplaatst op 12 mei, 2009 

De maatschappij is net een soepel lopende roltrap.  Zodra je erop stapt weet je waar je uitkomt. Je gaat van A naar B, van geboorte naar dood. De roltrap brengt je er wel. Lekker duidelijk. Lekker veilig. Onderweg geen moeilijk gedoe, gewoon een kwestie van op de roltrap blijven staan.

Dat was zo’n beetje de rol die we de maatschappij toekenden. Onderwijs, kerken, bedrijven, banken, vakbonden, gezondheidszorg, politiek, rechtspraak. Ze waren er voor ons. En daaronder een onfeilbaar vangnet van sociale zekerheid. Redenen genoeg om braaf op de roltrap te blijven staan.

Maar die roltrap kraakt al een tijdje en loopt niet meer zo soepel. De roltrap waar we blind op vertrouwden is niet zo betrouwbaar als we dachten. Groot onderhoud kan de boel nog een tijdje aan de praat houden maar vroeg of laat moeten we gewoon van die roltrap afstappen en weer zelf leren traplopen. Op eigen benen, op eigen kracht.

Wat doe jij als de roltrap er halverwege mee stopt?

Bewaard onder Actualiteit, Mening | 1 Comment

Tags: , ,

In voor- en tegenspoed

Geplaatst op 11 mei, 2009 

Er is maar één iemand die je trouw kunt beloven in voor- en tegenspoed en tot de dood jullie scheidt.  Die ene iemand dat ben jezelf.

Bewaard onder Mening | Reageer

Power is a gift

Geplaatst op 10 mei, 2009 

In ‘In je kracht zetten‘ schreef ik over de ‘Ik-kan-jou-in-je-kracht-zetten-illusie’ die ik in de wereld van coaching, healing en discussies over leiderschap wel eens tegenkom.

Een interessante kijk op het fenomeen ‘Kracht’ las ik in het boek ‘The New Codependency’ van Melody Beattie. In het hoofdstuk ‘The secrets to power’ schrijft zij:

‘When we align with power, we don’t have to worry about how we’ll set that boundary or what we’re going to say. When we remove the blocks and barriers – and when we get out of the way – power comes through us, We speak our truth, take care of ourselves and do what we’re meant to do naturally. But it is not “our” power. It belongs to the universe. Power is a gift we get to use.’

Lees ook: The New Codependency

Bewaard onder Boeken, Citaten, Codependency | 2 Comments

Tags: , , , ,

You make me feel like…

Geplaatst op 9 mei, 2009 

Er zijn mensen die denken dat ze een ander een bepaald gevoel kunnen geven. En andersom, dat een ander hen een bepaald gevoel kan geven.

‘Jij geeft mij het gevoel dat het mijn schuld is dat deze klus mislukt is’. Nu is ‘..dat het mijn schuld is dat deze klus mislukt is’ niet bepaald een gevoel maar eerder een interpretatie of oordeel. En door te zeggen ‘Jij geeft mij het gevoel dat…’ leg je de verantwoordelijkheid voor het gevoel (of interpretatie of oordeel) bij de ander neer.

Ook in songteksten klinkt de ‘You make me feel like…..’ regelmatig door. Hoe romantisch het voor sommigen ook klinkt als iemand zegt ‘You make me feel like dancing’ of ‘You make me feel like a star’, voor mij klinkt erin door dat de verantwoordelijkheid voor de gevoelens van de ene lekker op het bordje van de ander worden gelegd.

In wat je voelt kan het gedrag van een ander natuurlijk wel een rol spelen, het kan als trigger fungeren. Maar wat je voelt hangt af van wat je waarneemt, van hoe je de waarneming interpreteert, van je herinneringen en ervaringen, van je gedachten enz. Kortom, gevoelens hangen af van je innerlijke bagage en daar draag alleen jijzelf, de eigenaar van die bagage, de verantwoordelijkheid voor. Gevoelens zijn nuttig, gevoelens signaleren een vervulde of onvervulde behoefte.  Gevoelens communiceren wat je nodig hebt. Gevoelens zetten aan tot actie.

Bewaard onder Codependency, Communicatie, Mening | Reageer

Tags: , , , ,

Proberen

Geplaatst op 6 mei, 2009 

Proberen is eigenlijk best een gek woord. Ik bedoel, als je iets probeert te doen, doe je het dan wel of niet? Als je probeert een boek te schrijven, schrijf je dan een boek of niet? Proberen klinkt zo’n beetje als iets wel doen en tegelijk ook niet doen. En dat kan niet, je doet iets wel of je doet iets niet.

Voor mij betekent proberen gewoon dat je iets gaat doen en dat je je onzeker voelt over het resultaat.  In plaats van dat ik zeg: ‘Ik ga proberen te zingen’ zeg ik: ‘Ik ga zingen en voel me onzeker over het resultaat van mijn gezang’. Het eigenaardige is dat dit voor mij een stuk zelfverzekerder klinkt dan: ‘Ik ga proberen te zingen’.

Bewaard onder Communicatie | 2 Comments

Tags:

Hoezo nee?

Geplaatst op 5 mei, 2009 

Gisteren schreef ik over ‘Straffeloos nee zeggen‘. Ik wil nog even inzoomen op het ‘nee’ zeggen.

Herken je de situatie dat de ander je wat vraagt en jij nee zegt, dat de ander dan meteen vraagt naar het waarom? Hoezo nee? HOEZO NEE?

Als je nee zegt ‘moet’ je toch ten minste een voor de ander acceptabele reden opgeven. Zo niet, dan kans op straf. ‘Straffen’ gebeurt in alle soorten van relaties: werkrelaties, familierelaties, vriendschapsrelaties en liefdesrelaties. Misschien denk je dat je nooit gestraft wordt maar ook genegeerd worden of de ‘cold shoulder treatment’ zijn vormen van straf. Althans, ik ervaar het soms als vormen van straf. Rationeel weet ik dat het gedrag van de ander niets met mij te maken heeft, toch laat ik me er soms door raken. Hoe meer ik in het hier en nu ben, hoe beter ik ‘mijn en dijn’ van elkaar kan scheiden.

Wat je kunt doen is na het ‘nee’ zeggen even checken bij de ander, de verbinding maken, door te vragen: ‘Hoe is het voor jou dit nee te horen?’ En dan achter het antwoord van de ander proberen te herkennen en erkennen wat er leeft en speelt. ‘Goh, voel je je verdrietig omdat je je er helemaal op had verheugd om samen naar de film te gaan? Dat kan ik me voorstellen’.

Of, als de ander je bijvoorbeeld vraagt mee te gaan naar de film, erkenning uitspreken voor de uitnodiging.  ‘Dank je wel dat je me uitnodigt, onze vriendschap betekent veel voor me. Ik voel me nu moe en wil vanavond op tijd naar bed. Ik ga niet met je mee naar de film. Hoe is dit voor jou?’

Bewaard onder Communicatie | 1 Comment

Tags: ,

Straffeloos ‘nee’ zeggen

Geplaatst op 4 mei, 2009 

Als iemand je wat vraagt is het niet altijd duidelijk of de vraag ook echt bedoeld is als verzoek of dat de vraag een verkapte opdracht is of een eis.  Hoe kom je hier achter?

Ik denk dat er maar één manier is om daar achter te komen: checken (vooral belangrijk als je ‘nee’ wilt zeggen).

De ander vragen of wat jij verstaan hebt als vraag ook daadwerkelijk bedoeld is als vraag of dat het bedoeld is als opdracht of eis. Wat is het verschil? Op een vraag die als verzoek bedoeld is kun je straffeloos  ‘nee’ zeggen. Jouw ‘nee’ heeft dan geen consequenties. Heeft jouw ‘nee’ wel consequenties, dan is er sprake van een opdracht of eis.

Je kunt het de ander ook direct zonder u-bocht constructies vragen: ‘Heeft mijn ”nee” consequenties?’ Is het antwoord ‘ja’, dan kun je nog vragen wat die consequenties zijn en kun je beslissen of je die consequenties wilt accepteren of niet. Wil je de consequenties accepteren, en  zeg je ‘nee’ tegen de als vraag geformuleerde opdracht of eis, dan weet je wat je te wachten staat. Wil je de consequenties niet accepteren, zeg dan  ‘ja’ tegen de als vraag geformuleerde opdracht of eis. Laat je jezelf dan niet dwingen door die ander? Nee, je neemt gewoon een intelligente beslissing.

Hier een inspirerende kijk van Byron Katie ‘What’s the reality of pressure‘

Bewaard onder Communicatie | 2 Comments

Tags: , ,

← Vorige pagina — Volgende pagina →