Op je bek gaan en weer opkrabbelen

Geplaatst op 27 oktober, 2011 

opkrabbelen teaser from Marco Raaphorst on Vimeo.

Ja, ik ben wel eens op mijn bek gegaan. Meerdere keren zelfs in letterlijke en figuurlijke zin. Op onze bek gaan doen we individueel en, als ik de berichten zou geloven over de wereldwijde crisis, collectief.

Op je bek gaan leidt, als je een beetje van jezelf houdt en om jezelf geeft, een rouwproces in. Een ander woord voor dit rouwproces is opkrabbelen. Opkrabbelen betekent niet dat je weer opstaat en net doet alsof er niets is gebeurd. Voor werkelijk opkrabbelen is heel wat meer moed nodig, de moed om door een rouwproces te gaan.

Op je bek gaan geeft helderheid over wat je te doen staat: opkrabbelen.

Volgende maand komt het boek ‘Opkrabbelen‘ uit van Karin Ramaker. Ik ben er zelf ook reuze benieuwd naar.

Credits: de ’teaser-video’ is gemaakt door Marco Raaphorst. De andere twee meeschrijvers uit de video vind je hier: Marieke Sweens en Katja Linders.

Lees ook: Vallen en weer opstaan is wat ons tot mensen maakt

Bewaard onder Boeken, Mening | Reageer

Tags: , , ,

Levenskunst

Geplaatst op 12 mei, 2011 

Levenskunst is een prettig klinkend synoniem voor de kunst om te rouwen.

Bewaard onder Mening | 2 Comments

Tags: ,

Om te vergeven moet er iets kunnen sterven

Geplaatst op 9 mei, 2011 

Ik ben een groot fan van het werk van Brene Brown op het gebied van schaamte en kwetsbaarheid (soms zou ik ook willen dat ik haar werk nooit had gevonden want het is confronterend materiaal maar dat is een ander verhaal). Van het begrip ‘vergeven’ ben ik een minder groot fan omdat het een ‘kerkelijke lading’ draagt en omdat het een vorm van oordelen impliceert.

In één van haar interviews vertelt Brene Brown wat een deken van de kerk die zij bezoekt, haar heeft verteld over vergeving:

In order for forgiveness to really happen, something has to die. (….) Whether it is your expectations of a person, there has to be a death for forgiveness to happen.

Brene Brown vraagt zich af waarom vergeving in onze cultuur zo moeilijk is en zegt hierover:

Because there is two affects or emotions in my research that I found that people fear the most and it is shame and grief. And so, if something has to die in order for forgiveness to happen, and people are deathly afraid to feel grief,  then we won’t forgive anybody (….)

Ik ben dan ook wat sceptisch als ik mensen nogal gemakkelijk hoor praten over vergeving.

Lees ook:

Bewaard onder Citaten | Reageer

Tags: , ,

Herinneringen en de emotionele wond

Geplaatst op 18 november, 2010 

Soms heb ik tijdens het schrijven al in de gaten dat ik om de hete brij heen draai. Dan maak ik als het ware omtrekkende bewegingen om toch vooral maar niet te dicht in de buurt van het onderwerp te komen. Het resultaat is dan meestal een verhaal dat zo abstract is dat het niet landt.

Gisteren cirkelde ik als het ware vanuit vogelvlucht om het onderwerp ‘herinneringen’ heen en durfde niet te dicht in de buurt te komen. Ik schreef maar een dotje over dat je herinneringen kunt gebruiken om behoeften in het hier en nu te herkennen en erkennen. Ach, het zal wel maar dat doet geen mens.  Stel je voetbalcluppie doet het niet meer zo best en met heimwee kijk je terug naar die gloriejaren. Welke supporter zegt dan: ‘hé, ik heb heimwee naar het plezier dat ik toen in voetbal beleefde, laat ik eens kijken wat ik nu kan doen om voor mijn behoefte aan plezier te zorgen’.

Nee, waar ik het gisteren eigenlijk over wilde hebben zijn de herinneringen die een gevoelscocktail oproepen van melancholie en pijn. Je kent die cocktails vast wel, ze zijn te herkennen aan het filter dat ze ineens over je realiteit heen leggen. Alles wat er om je heen gebeurt komt ineens heel anders binnen.

Ik noem het de emotionele wond, de wond die is ontstaan door bijvoorbeeld het overlijden van een dierbare, het verlies van een baan of het beëindigen van een relatie. Wat je ook doet, zo’n wond blijft altijd een gevoelig plekje. Als het even aangeraakt wordt via een herinnering is het weer AUW!.

Kan zo’n wond genezen en helen? Het goede nieuws is ja, dat kan. Het minder goede nieuws is dat het misschien een heel leven duurt of zelfs meerdere levens. Rouwen is een kwaliteit die we in onze emotioneel disfunctionele maatschappij maar nauwelijks kennen. Heb je een dierbare verloren? Geen probleem hoor als je over één, hooguit twee dagen, maar weer aan het werk bent want het leven gaat gewoon door hoor.

Rouwen is een kunst geworden en wie die kunst een beetje emotioneel gezond beoefent, heeft doorgaans ook het gelukkigste leven. Rouwen is een proces en met processen weet je nooit hoelang ze duren. Telkens als je voelt dat de emotionele wond is geraakt en nog pijn doet, weet je dat er nog wat te rouwen valt.

Sommige culturen hebben rituelen om transities te eren (rouwen en vieren). De transitie van jongen naar man, van meisje naar vrouw, de geboorte van een kind, de sterfte van een dierbare. Wij hebben die rituelen al lang niet meer omdat we dat in onze door linker hersenhelften gedomineerde maatschappij maar flauwekul vinden en primitief. En de culturen die nog wel rituelen hebben om transities te eren op manieren die emotioneel gezond zijn, die noemen wij nota bene primitief.

Wat volgens Eckhart Tolle werkt, is om de pijn van de emotionele wond, of van het pijnlichaam zoals hij het noemt, waar te nemen zonder erover te oordelen. Elke keer als je dat doet, heelt de wond een stukje en neem je iets van de kracht weg van het pijnlichaam.

Sommige traditionele rituelen zijn gelukkig ook hier in het Westen nog beschikbaar. Zo heb ik anderhalf jaar geleden meegedaan aan een traditionele zweethut ceremonie. Het werkt, het helpt. Wat ook helpt, is je eigen rituelen bedenken. Ik schrijf bijvoorbeeld graag briefjes als ik aan het rouwen ben en die briefjes gaan heerlijk knisperend in de fik op de vuurkorf. Soms begraaf ik ze of breng ze naar zee, het ligt er maar aan waar ik voor in de stemming ben.

Bij één van de trainingen geweldloze communicatie werd rouwen het vieren van verlies genoemd. Het woord rouwen klinkt op zich al niet fijn, rouw klinkt als rauw. Maar vieren van verlies….  Ach, het doet de pijn niet verdwijnen maar het klinkt net iets luchtiger dan rouwen.

Bij sommige stammen is het aanbrengen van littekens onderdeel van het ritueel van volwassen worden of is het een vorm van lichaamsversiering. Van rouwen kun je dus best mooi worden 🙂

Bewaard onder Mening, Persoonlijk | 10 Comments

Tags: , , , , , , , ,

Geen schuld, wel verantwoordelijk

Geplaatst op 1 april, 2010 

In deze blogpost wil ik graag een comment in the picture zetten dat bijzonder van toepassing is op de serie artikelen  ‘Hoe kom ik van codependency af?’. In zijn reactie op het derde deel uit deze serie schreef Marco Raaphorst het volgende:

We leren onze kinderen dat als je iets van een ander stukmaakt jij het zelf weer moet repareren, maar die vlieger gaat niet altijd op. Zit je het toch weer zelf te doen. Nou, dan kun je er maar het beste een beetje bij gaan fluiten of zo.

Wat zit hier een hoop waarheid in, niet alleen voor mensen die hun emotionele codependency wonden willen helen, maar voor iedereen die iets te repareren heeft dat hij/zij niet zelf stuk heeft gemaakt.

Als je door een niet oplettende automobilist van je fiets wordt gereden en je breekt daarbij een been, dan heb je geen enkele schuld aan het ongeval of aan het gebroken been. Je draagt echter wel de verantwoordelijkheid voor het herstel van je been en de revalidatie en dat kan  soms best hard werken zijn aan iets waar je geen enkele schuld aan hebt.

Zo is het met heling van codependency ook: je hebt geen enkele schuld aan het ontstaan ervan maar hebt wel de verantwoordelijkheid voor de heling en het herstel. En ook dat kan soms hard werken zijn, emotioneel werk gaat je niet in de koude kleren zitten.

Als dat op momenten gevoelens van boosheid en woede oproept omdat jij al dat werk moet doen terwijl je aan het ontstaan ervan geen enkele schuld hebt, dan is dat heel normaal. Het is zelfs heel gezond om die gevoelens te voelen en het voelen van al die boosheid en woede zal het helingsproces zeker ten goede komen.

Een helingsproces heeft veel weg van een rouwproces dat volgens Elisabeth Kübler-Ross uit een aantal fasen bestaat: ontkenning, boosheid, onderhandelen en vechten,  depressie en uiteindelijk aanvaarding. Boosheid is een normaal onderdeel van het rouwproces en ook van het helingsproces.

In de serie ‘Hoe kom ik van codependency af?’ verschenen tot nu toe drie delen:

Credits: deze blogpost heb ik te danken aan Marco Raaphorst. Marco blogt op http://marcoraaphorst.nl/  en twittert op http://twitter.com/raaphorst

Bewaard onder Codependency | 2 Comments

Tags: , , , , ,

Angst voor verlies – deel 2

Geplaatst op 9 februari, 2010 

Na de cliffhanger waarmee ‘Angst voor verlies – deel 1‘ gisteren afsloot, volgt hier de ontknoping.

Ik dacht terug aan die muts. Het had me verbaasd hoe graag ik hem terug wilde hebben en wat het verlies ervan met me deed. Ik was bereid geweest 15 kilometer extra te fietsen om die muts terug te vinden. Het was toch maar een muts en toch……  Ik was iets verloren en dat deed wat met me.

Faalangst, zelfsabotage, weerstand en meer van dat soort ‘duistere innerlijke subroutines’ zullen best een rol spelen bij het schrijfproces, maar wat hier nog dieper onder ligt, is de angst voor verlies. Angst voor verlies levert de brandstof voor zelfsabotage en weerstand en kan er  aan de buitenkant uitzien als faalangst. Het is vaak niet de angst om te falen maar de angst  iets te verliezen die de boel blokkeert.

Als je langere tijd een plan hebt, een verlangen, een droom, dan bouw je daar een heel verhaal omheen zoals ideeën en beelden over hoe het er in werkelijkheid uit zou zien. Met zo’n verhaal bouw je als het ware een relatie op: je staat ermee op en gaat ermee naar bed 🙂

Je gaat aan de slag om je plan, verlangen of droom te laten uitkomen. Dat gaat een tijdje voorspoedig tot het op een gegeven moment serieus wordt en het plan, verlangen of droom daadwerkelijk op weg is naar realisatie. Dat is zo’n beetje het punt waarop een raket de aantrekkingskracht van de aarde nog voelt maar ook de gewichtloosheid van de ruimte. De raket kan twee kanten op: terug naar aarde vallen of nog wat extra kracht gebruiken om aan de aantrekkingskracht van de aarde te ontsnappen en te zweven in de gewichtloosheid.

Op dat cruciale punt van bijna-realisatie beginnen sabotage en weerstand harder te duwen en te trekken. Ik heb me lange tijd afgevraagd wat daarvan het nut is, ervan uitgaande dat alle gedrag, hoe zinloos het er ook uitziet, een bedoeling heeft.

Sabotage en weerstand hebben een beschermende functie, ze beschermen tegen de angst voor verlies. Het verlies dat zou ontstaan als het plan, verlangen of droom werkelijkheid wordt. Eenmaal werkelijkheid is er het verlies. Het verlies van het plan dat niet langer een plan is. Het verlies van het verlangen dat niet langer een verlangen is. Het verlies van de droom  die niet langer een droom is. Het verlies van het verhaal, de ideeën en beelden  Het verlies van de relatie met het verhaal.

En natuurlijk komt er voor dat verlies van alles in de plaats. Er komen ook weer nieuwe plannen, verlangens en dromen. Maar die relatie met dat ene plan, verlangen of droom is weg, voor altijd.

Alles verandert, alles is tijdelijk. En als je een leven lang van alles hebt verloren mag je aan het eind van de rit ook je eigen leven verliezen.

Leven is leren omgaan met verlies. Wij hebben in onze westerse cultuur niet de ceremonieën om op een emotioneel gezonde manier verliezen te vieren. We nemen er ook niet de tijd voor,  ‘mogen’ een dag, hooguit een week rouwen en ‘moeten’ dan weer overgaan tot de orde van de dag. We stapelen verlies op verlies zonder echt te voelen en te verwerken.

En daarom kan het minste of geringste verlies de angst voor verlies triggeren.

Wat betekent dit voor mijn schrijfproces?

‘When you want something, the whole Universe conspires to help you realize your desire’ (Paulo Coelho).

Het hele universum helpt om verder te schrijven. Door me mijn muts te laten verliezen, door me vragen te stellen via een blogvriendin en door me aan nieuwe inzichten te helpen.

Bewaard onder Persoonlijk, Schrijven | 8 Comments

Tags: , , , , ,

Rouwen en ruimte maken

Geplaatst op 22 juni, 2009 

Zondagochtend liep ik in het bos en voelde me eenzaam en leeg. Ik had even nodig om te herkennen dat ik aan het rouwen was. Gezellig, lekker rouwen in het bos op zondagochtend.

Rouwen gaat over het vieren van verlies. Kun je verlies dan vieren? Jawel, door te rouwen.  Rouwen is een viering van een verlies. Bij vieren denkt je misschien aan feest, slingers en ballonnen en iedereen in de hiep-hiep-hoera-stemming. Maar ook rouwen is een vorm van vieren.

Ik was dus aan het rouwen en ik weet ook waarover: over een verandering. Een verandering die mij niet snel genoeg kan gaan omdat ik het nieuwe, dat wat in de plaats komt van dat wat voorbij is, wil omarmen en verwelkomen. Liever nog vandaag dan morgen. Maar zo werkt dat niet.

Terwijl ik zo door het bos liep begreep ik ineens dat de leegte die ik voelde een belangrijke functie had. Die leegte moest er zijn, was nodig om ruimte te bieden aan het nieuwe, dat waar ik zo naar verlang.

Om plaats te maken voor iets nieuws, moet er eerst gerouwd worden om het verlies, over dat wat voorbij is. Het gevoel van leegte wil gevoeld worden. Door het te voelen wordt de leegte herkend en erkend, wordt de leegte als het ware bevestigd in haar bestaan. Pas dan is de leegte klaar om het nieuwe in ontvangst te kunnen nemen.

Verlies betekent ruimte maken voor iets nieuws.

Het zal me niet verbazen als wetenschappers binnenkort aantonen dat leegte subtiele signalen voortbrengt waarmee het communiceert dat het klaar is om het nieuwe te ontvangen. En dat nieuwe, zo zal uit verder onderzoek blijken, ontvangt die signaaltjes en weet dan dat het welkom is. Zo werkt het. Nobelprijs gegarandeerd.

Bewaard onder Persoonlijk | Reageer

Tags: ,

← Vorige pagina