Het lelijke smoel van kwetsbaarheid

Geplaatst op 9 november, 2012

Als je dat gedweep met kwetsbaarheid ook een beetje volgt, dan zou je haast denken dat kwetsbaarheid iets ongelooflijk schattigs is, iets met veel hartjes, roze bloemetjes en donsveertjes.

Brene Brown die onderzoek heeft gedaan naar schaamte en kwetsbaarheid, zegt over kwetsbaarheid dat we niet altijd weten dat we erin zitten:

We don’t always have a trauma response to vulnerability like we do with shame where the limbic system is activated. With vulnerability it’s softer, we don’t know we’re in it.

We hebben anders dan bij schaamte geen duidelijke alarmbellen voor onze kwetsbaarheid. Onze fysiologie reageert er niet op maar onze keuzes verschuiven. Ze geeft hiervan een persoonlijk voorbeeld:

For me, one of the things I have realized (….) is that one of my early warning systems for vulnerability is: I know I am feeling vulnerable when I start dress rehearsing really mean cruel things to say to other people. Like when I start rehearsing put downs and conversations where I take somebody down and put them in their place and make them feel probably as shitty as I am feeling.

Zit je nog steeds op je roze kwetsbaarheidswolk?

Bewaard onder Mening | 2 Comments

Tags: Brene Brown, kwetsbaarheid, schaamte

Naar schaamte luisteren

Geplaatst op 3 april, 2012

Het langverwachte vervolg op ‘The power of vulnerability’ van Brene Brown heet ‘Listening to shame’. Net zo indrukwekkend, ontroerend en confronterend.

Spirituele beschaming van de menselijkheid

Geplaatst op 4 juli, 2011

Ik las laatst ergens een stukje waarin werd gesteld dat we angst bezitten om te falen, voor afwijzing en voor tekorten, en dat we schaamte bezitten.

Als ik het woord ‘bezitten’ met een korrel zout neem, kan ik het hier wel mee eens zijn. Angst en schaamte zijn kanten van onze menselijkheid waar we last van kunnen hebben maar die wel onlosmakelijk verbonden zijn met de beleving van mens-zijn, kanten die we ook kunnen benutten om ons te verbinden met elkaar, juist omdat we deze kanten allemaal hebben.

Maar het stukje voegde er nog een vraag aan toe: hoe gehecht zijn we aan dit bezit?

Ik vind het niet zo gepast om hier over gehechtheid te spreken, om zaken als angst en schaamte neer te zetten als iets waar je in meer of mindere mate aan gehecht bent, alsof je het 1,2,3 kunt loslaten en ermee stoppen.

Brene Brown heeft jarenlang onderzoek gedaan naar schaamte en wat uit haar onderzoek is gebleken is dat iedereen het heeft (op een aantal psychopaten na) en dat je er nooit helemaal vanaf komt. Via haar methode die zij ‘shame resilience’ noemt, kun je er wel mee leren omgaan zodat het je leven niet beheerst maar shame resilience is hard en emotioneel werk.

En nu wordt geopperd dat het een kwestie is van gehechtheid. Ik vind het een opmerking waar een boodschap onder zit die ik ‘beschaming van de menselijkheid’ noem, een boodschap van schaamte over het ervaren van schaamte.

Spiritualiteit kan bijzonder behulpzaam zijn om van onze menselijke ervaring een meer vreugdevolle ervaring te maken maar het kan diezelfde menselijke ervaring ook beschamen.

Onze cultuur maakt ons onzichtbaar

Geplaatst op 6 juni, 2011

Fantaseerde je als kind ook wel eens over hoe het zou zijn om onzichtbaar te zijn?

In haar boek ‘I thought it was just me (but it isn’t)’ vertelt Brene Brown over een workshop waarin zij de deelneemsters een oefening laat doen. De vrouwen mogen hun favoriete tijdschriften meenemen en krijgen als opdracht om knippend en plakkend een collage te maken van hoe ze er graag uit zouden willen zien, een collage van hun ideale uiterlijk zoals kleding, sieraden, haar, make-up, armen, benen, voeten en schoenen.

Letterlijk ontleden ze de vrouwen uit de tijdschriften om hun eigen ideaalbeeld samen te stellen: van haar de neus, van die ander de ogen en van weer een ander de haren maar dan liefst in een andere kleur, graag de benen van deze vrouw maar niet haar armen want die zijn te dun. Na een uur heeft iedereen een complete collage waarvan de meeste zeer gedetailleerd zijn.

Daarna krijgen ze als opdracht om een nieuwe collage te maken en in de tijdschriften op zoek te gaan naar plaatjes die zoveel mogelijk overeenkomen met hoe ze er op dat moment zelf uitzien qua omvang, lichaamsvorm (armen, benen, billen), de kleding die ze die dag dragen en hun haar en dergelijke.

Na ongeveer een kwartier stoppen de deelneemsters gefrustreerd met zoeken. Op hun collages staan hier en daar een paar schoenen of een gelijkende haarstijl maar dat is dan ook alles.

Brene: ‘Waar zijn jullie? Jullie houden van deze tijdschriften en betalen ervoor maar waar zijn jullie?’

De deelneemsters, maar ook jij en ik, staan niet in die tijdschriften omdat we er in die cultuur niet toe doen. Hoe verder we afwijken van het ideaalbeeld, hoe minder we ertoe doen. We leven in een cultuur die perfectie verheerlijkt en die de imperfectie onzichtbaar maakt.

Brene: ‘hoe voelt het voor je om onzichtbaar te zijn?’

De meeste deelneemsters reageren met zelfverwijt: ik ben onzichtbaar omdat ik niet goed genoeg ben of omdat ik er niet toe doe.

Onzichtbaarheid gaat over het verbreken van de verbinding en machteloosheid. Als we onszelf niet weerspiegeld zien in onze cultuur, voelen we ons gereduceerd tot iets dat zo klein en onbelangrijk is dat we gemakkelijk weggegumd worden uit de wereld van belangrijke dingen. Het proces te worden gereduceerd en ook het uiteindelijke product van dat proces, onzichtbaarheid, veroorzaken ongelooflijke schaamte.

Terug naar de vraag of je als kind ook wel eens fantaseerde over hoe het zou zijn om onzichtbaar te zijn? Het is je gelukt.

De achtergrondkleur van het universum

Geplaatst op 24 mei, 2011

Afgelopen weekend gierde er wat pijn onder mijn huid. Anders gezegd: ik zat niet zo lekker in mijn vel.

Tijdens een middagwandeling dacht ik gisteren ineens aan die prachtige beelden van het universum die we aan de Hubble ruimtetelescoop te danken hebben. Sterren, sterrenstelsels en superclusters in allerlei vormen en kleuren maken het heelal tot een kunstwerk waar geen woorden voor zijn.

Maar wat ik me al wandelend vooral bedacht, is dat al deze schoonheid alleen maar kan schitteren dankzij de achtergrondkleur van het universum: zwart, pikzwart.

En wat ik nu ga zeggen zou ik afgelopen weekend maar spirituele blabla hebben gevonden: typische menselijkheden als schaamte, angst en pijn, hebben dezelfde functie als de achtergrondkleur van het universum. Schaamte, angst en pijn zijn het zwart van ons interne universum waar net zulke mooie vormen en kleuren schitteren als in het externe universum dat we zien via de Hubble telescoop.

Ik heb zwart altijd al mooi gevonden en ik begrijp nu waarom. Zwart is het fundament van alle schoonheid.

Zeg dit soort dingen nooit tegen iemand die met schaamte, angst of pijn worstelt. Ik kan je nu al zeggen dat als ik over een tijdje weer met pijn rondloop en ik zou deze blogpost lezen, ik me kapot ga ergeren. Ook dat hoort bij het kunstwerk dat we zijn.

Bewaard onder Persoonlijk, spiritualiteit | 10 Comments

Tags: angst, menselijkheid, pijn, schaamte, schoonheid, universum

Boekwaarschuwing

Geplaatst op 23 mei, 2011

Ik ben het boek ‘I thought it was just me (but it isn’t)’ aan het lezen van Brene Brown. De subtitel van het boek luidt: ‘Telling the truth about perfectionism, inadequacy and power’.

Een mondvol maar ik mis het belangrijkste woord: SHAME. Jawel, het is een boek over SCHAAMTE.

Als je nou denkt dat schaamte voorbehouden is aan incidenten zoals met je gulp wagenwijd open een belangrijke bespreking instappen, dan heb je het mis. Wat ik tijdens het lezen van het boek ontdek, is dat schaamte een bijna dagelijkse ervaring is. Onze cultuur waarin perfectionisme wordt verheerlijkt en waarin kwetsbaarheid gelijk wordt gesteld aan zwakte, speelt daarin een belangrijke rol.

Een boekwaarschuwing is dan ook op z’n plaats: LET OP, DIT BOEK GAAT OVER SCHAAMTE EN KAN ZEER CONFRONTEREND ZIJN.

Alleen het lezen over schaamte kan al een schaamte trigger zijn. Weet waar je aan begint. Schakel voordat je gaat lezen je hulptroepen in, mensen waarmee je over schaamte kunt praten, mensen die hun eigen schaamte niet op jou dumpen, mensen die jouw pijn kunnen uithouden als je jouw ervaringen van schaamte en kwetsbaarheid deelt.

Wat bijzonder helpt is dat Brene Brown zich in haar boek zelf ook kwetsbaar opstelt en voorbeelden van andere mensen aanhaalt die dat ook doen.

‘I thought it was just me (but it isn’t)’ is ondanks deze boekwaarschuwing één van de meest waardevolle boeken die ik ken.

In wonderen geloven

Geplaatst op 31 maart, 2011

Veertig dagen lang gewerkt aan ‘Project Miracle’ zoals Melody Beattie het noemt in haar boek ‘Make Miracles in Forty Days’. Veertig dagen lang elke dag 5 – 10 dingen opschrijven waar je dankbaar voor bent. Alleen of samen met een iemand die je genoeg vertrouwt om je dagelijkse schrijfsels mee uit te wisselen.

De subtitel van Melody’s boek luidt: ‘Turning what you have into what you want’. ‘What you have’ gaat over dankbaarheid voor alles wat er is. Alles, niet alleen de leuke momenten maar ook, of juist vooral, momenten die gepaard gaan met boosheid, frustratie, verdriet en angst. ‘Project Miracle’ betekent ‘what you have’ via dankbaarheid veranderen in ‘what you want’.

Op papier klinkt het allemaal geweldig en ook het opschrijven van de dagelijkse dankbaarheid is leuk om te doen. Vooral schrijven over waar ik van baal of wat niet gaat zoals ik wil, brengt opluchting en verlichting.

Maar nu ben ik toe aan de wonderen en ik heb ze na veertig dagen nog niet zien gebeuren. Ja, wel die kleine alledaagse wondertjes. Die zijn ook leuk en het is fijn om er even een moment bewust bij stil te staan. Zoals vandaag toen mijn dochter me zei: ‘Ik ga op de trampoline springen en jij wordt blij’.

Ik ben toe aan de grote wonderen. Ik wil dat het universum eens flink uitpakt met een wonderen festijn. In haar boek schrijft Melody om na veertig dagen door te gaan met de dankbaarheid, maar om het minimaal veertig dagen de kans te geven. Ik ga er graag mee door want ik ben nieuwsgierig en heb ook wel een paar wonderen nodig.

De afgelopen weken voelden aan als shit. Robery Burney schrijft in ‘Codependence – De Dans van Gewonde Zielen‘ dat als je je shit voelt, dat je dan bemest wordt om te groeien. Nou, bemesting genoeg de voorbije weken: projecten die niet lopen, samenwerkingen die niet echt van de grond komen en vooral twijfel en onzekerheid of ik mijn koers wil gaan verleggen en zo ja, hoe.

En alsof dat nog niet genoeg is, ben ik op dit moment Brene Brown’s boek ‘The Gifts of Imperfection’ aan het lezen met ook al zo’n mooie subtitel: ‘Let go of who you think you’re supposed to be and embrace who you are’. Door Brene Brown’s onderzoek naar schaamte en kwetsbaarheid, begin ik me bewust te worden hoe dat in mij werkt en dat is confronterend om onder ogen te zien. Maar gelukkig heb ik dan weer ‘Project Miracle’ om daar dankbaarheid op los te laten.

Er is wel een ander wondertje gebeurd trouwens. Vorige week viel ineens en onverwacht het nieuwe boek van Petra Maartense in de brievenbus: ‘De Magische Gouden Ring’. Een vertelling die je in één adem uitleest. Een verhaal dat voor mij perfect aansluit bij ‘Project Miracle’ van Melody Beattie. Als je ‘De Magische Gouden Ring’ leest, ga je namelijk weer in wonderen geloven. Sterker nog: je gaat erop vertrouwen dat ze gebeuren.

En zo heb ik met ‘Project Miracle’ en ‘De Magische Gouden Ring’ een ijzersterk duo in handen om me de wonderen te brengen die ik nodig heb.

Mijn dochter had vandaag op school een toverstafje geknutseld. De symboliek van een toverstafje in huis bevalt me wel.

Flowchart schaamte

Geplaatst op 24 februari, 2011

Met een knipoog hier mijn flowchart schaamte:

Het lelijke smoel van kwetsbaarheid

Naar schaamte luisteren

Spirituele beschaming van de menselijkheid

Onze cultuur maakt ons onzichtbaar

De achtergrondkleur van het universum

Boekwaarschuwing

In wonderen geloven

Flowchart schaamte

Zoeken

Recente blogposts

Recente reacties

Categorieën

Archief

Dans van Gewonde Zielen

Creative commons