Bewustzijn rekken en strekken

Geplaatst op 19 november, 2009 

Deze week begonnen we met Tai Chi aan de waaiervorm. De leraar vertelde dat het bij de waaiervorm meer dan bij de zwaardvorm aankomt op de benen en daarom begonnen we de les met een warming-up voor de benen. Rekken en strekken dus.

De rek- en strekoefeningen kwamen me bekend voor. Ik herkende ze van de hardloopgroep waar ik een paar jaar geleden mee trainde.  Dat waren toen pittige trainingen met een uitgebreide warming-up vooraf.  Hoewel mijn geheugen de rek- en strekoefeningen herkende,  hadden mijn spieren en pezen aanzienlijk meer moeite zich één en ander te herinneren: alles voelde stijf en pijnlijk. Ik schrok ervan.

Op weg naar huis vroeg ik me af waar ik nou eigenlijk van geschrokken was. Van de stijfheid en pijn in mijn spieren en pezen natuurlijk! Maar was dat echt zo? Stijfheid en pijn in spieren en pezen tijdens het rekken en strekken is op zich heel gewoon. Niet echt iets om van te schrikken.

Was ik dan geschrokken van het feit dat het langer geleden was dat ik diezelfde oefeningen had gedaan dan ik in eerste instantie dacht? Zou kunnen. In de beleving van mijn denken was het bij wijze van spreken gisteren dat ik diezelfde rek- en strekoefeningen had gedaan. Maar de herinnering van mijn lichaam was wezenlijk anders en de stijfheid en pijn vertelde dat het een paar jaar geleden was dat mijn spieren en pezen deze bewegingen wekelijks maakten.

Maar die schrik had nog een andere component die de gebeurtenis zwaar deed aanvoelen. Die andere component was de schrik die voortkwam uit de oordelen die ik had nadat ik de pijn en stijfheid in mijn spieren en pezen voelde. Het was niet alleen het gevoel van stijfheid en pijn dat de schrik triggerde maar het waren vooral de oordelen erover die me deden schrikken.

Het merkwaardige met dit soort zelfonderzoek is dat er steeds andere lagen van waarheid zichtbaar worden. Want nu ik hier ben gekomen met schrijven dient zich alweer een nieuwe laag aan: ik schrok niet zozeer van de oordelen zelf als wel dat ik me er ineens bewust van was. Bewustzijn kan gepaard gaan met schrikken. Een beetje zoals ineens wakker schrikken midden in een droom.

Bewaard onder Persoonlijk | 2 Comments

Tags: , , ,

De oordeel-versneller

Geplaatst op 18 november, 2009 

Deze blogpost gaat over de oordeel-versneller, een ‘simpel trucje’ dat ik gebruik om nog sneller over iemand te kunnen oordelen 🙂

Ik kreeg een telefoontje over een klacht die ik had ingediend over een geleverd product. De meneer aan de andere kant van de lijn vertelde me dat het best wel meeviel met het door mij geschetste probleem en dat hij er trouwens ook geen oplossing voor had.

Ik besloot de oordeel-versneller toe te passen: ik plakte op die meneer het etiket ‘leverancier’ en op mezelf het etiket ‘klant’. Daarmee hadden we ineens ook een relatie: die tussen klant en leverancier. Bij zo’n relatie horen een aantal ongeschreven spelregels waarvan de belangrijkste is: klant is koning.

En daarmee deed de oordeel-versneller onmiddellijk zijn werk. Die meneer aan de andere kant van de lijn veranderde van een mens van vlees en bloed in een leverancier en hij moest mij, de klant, behandelen als koning. We waren personages in een toneelstuk waarvan het script precies vastligt: klant heeft een probleem, leverancier lost het op. Maar zo gebeurde het dus niet. Oh boy wat voelde ik me boos.

Kijk, als ik ergens een probleem mee heb en ik vraag iemand om hulp, dan weet ik dat die ander misschien niet kan helpen, dat kan ik accepteren. Ben ik bijvoorbeeld ergens verdwaald en vraag ik een voorbijganger de weg, dan kan die  misschien niet vertellen waar straat x,y of z is maar dat is OK, zoiets kan gebeuren. Niks aan de hand, gewoon een stukje verderop iemand anders vragen.

Maar zodra ik etiketjes ‘klant’ en ‘leverancier’ ga plakken, verandert alles. Dan zijn er alleen maar scripts die opgevolgd moeten worden, dan zijn er alleen maar oordelen. Dan verdwijnt de mens en verschijnt de rol die hij/zij moet spelen. Dat is de kracht van de oordeel-versneller.

De oordeel-versneller activeer je door  etiketjes te plakken. Bijvoorbeeld die van ‘klant’  en ‘leverancier’ maar er zijn er nog veel meer.

Bewaard onder Communicatie, Persoonlijk | Reageer

Tags: ,

Lang haar

Geplaatst op 20 oktober, 2009 

Afgelopen weekend schreef iemand me na het lezen van ‘Truttig tiepje’ het volgende:

‘Wat betreft het truttig tiepje ik herken me daar wel in, niet in het tiepje, maar in het oordelen. Ik moet me ook iedere keer voor houden dat als ik jou zie met je lange haar, dat het niets zegt over jou als persoon.’

Oordelen zijn op zich onschadelijk, iedereen heeft ze. Ze komen aanwaaien net als de wind en waaien ook zo weer weg. Ze worden pas tricky als je ze gaat geloven en ernaar gaat handelen. Stel dat je de liefde van je leven laat schieten omdat hij toevallig lang haar heeft of omdat zij je toevallig doet denken aan een truttig tiepje…

Oordelen kunnen ook wat te vertellen hebben. Het is dan nuttig ze te herkennen om onderliggende onbevredigde behoeften op te sporen. Oordelen zijn de tragische expressie van onbevredigde behoeften zegt Marshall Rosenberg.  Anders dan veel mensen denken gaat Geweldloze Communicatie niet over het uitroeien van oordelen maar over het vertalen ervan naar onbevredigde behoeften.

Ik moest wel lachen over die oordelen over lang haar. Ik dacht dat dit soort issues in de jaren 60 dankzij de Beatles al lang en breed waren opgelost. Speciaal voor de e-mail schrijfster: Catapult met ‘Let your hair hang down’.

Bewaard onder Muziek, Persoonlijk | 2 Comments

Tags: , ,

Truttig tiepje

Geplaatst op 16 oktober, 2009 

Ik wil op het station de trap aflopen richting tram als ik naast me een jonge vrouw zie. Ik zie haar en denk meteen ‘wat een truttig tiepje’. Ik loop de trap af als ik achter me hoor vragen ‘zal ik u helpen?’. Ik kijk om en zie hoe een oude vrouw bovenaan de trap aan het worstelen is met een grote rode koffer. Ik heb die oude vrouw niet gezien, heb niet gezien dat ze hulp nodig heeft. Maar dat heeft het ’truttig tiepje’ wel gezien en meteen haar hulp aangeboden.

Ik schrok ervan alsof ik ineens wakker was. Ik had die jonge vrouw gezien en haar in een fractie van een seconde op grond van haar uiterlijk  door een soort van goed/fout filter heen gehaald.  Uitkomst: ’truttig tiepje’. Maar op het moment dat ik die jonge vrouw haar hulp hoorde aanbieden aan de oude vrouw met de grote rode koffer, viel mijn oordeel ’truttig tiepje’ aan stukken. Ze was helemaal geen truttig tiepje, ze had oog voor een ander en voor de hulpbehoefte van een ander. Daar stond ik dan met mijn oordeel ’truttig tiepje’ terwijl ik die oude vrouw en haar kofferworsteling niet eens had gezien.

Zoals ik zei: ik schrok ervan. De schrik zat hem in het moment dat ik de hulpvraag hoorde want pas toen was ik me bewust van mijn oordeel ’truttig tiepje’. Pas toen was ik me bewust dat ik de oude vrouw over het hoofd had gezien. Die schrik was de schrik van wakker worden.

Ik loop verder naar de tram en schuin voor me loopt ineens diezelfde jonge vrouw weer. Ik kijk nog eens goed en kan niet verklaren waarom ik haar een paar minuten eerder nog een ’truttig tiepje’ vond. Ik voel me weer een stukje meer wakker.

Bewaard onder Persoonlijk | 2 Comments

Tags: ,

You do not have to believe in yourself

Geplaatst op 24 augustus, 2009 

‘You do not have to believe in yourself or your work. It is not your business to determine how good it is, how valuable it is, nor how it compares with other expressions. But it is your business to keep it yours clearly and directly to the urges that motivate you.’

‘There is a vitality, a life force, a quickening that is translated through you into action, and because there is only one of you in all time, the expression is unique. If you block it, it will never exist through another medium and will be lost. The world will never have it.’

Martha Graham

Deze prachtige uitspraak van Martha Graham vond ik via de inspirerende blog van Hannes Couvreur.

Bewaard onder Citaten, spiritualiteit | Reageer

Tags: , ,

Oordelen of nieuwsgierig zijn?

Geplaatst op 5 augustus, 2009 

Ik zat op het terras in de schaduw van een flinke parasol een lekkere cappuccino te drinken. Het was warm, erg warm. De fontein op het marktplein draaide op volle toeren. Het leuke van die fontein is dat er geen waterbak omheen is gebouwd en dat het water als het ware gewoon op het plein neerklettert. Nu trekt die fontein altijd wel de aandacht maar die dag ging die aandacht een stukje verder dan dicht bij de waterstralen komen zonder nat te worden.

Kinderen speelden een spel wie het dichtst bij de waterstralen durfde komen. Bijzonder vermakelijk om te zien hoe ze de grenzen van ‘nat worden’ steeds een stukje verder oprekten. Eerst een arm nat, daarna een stukje van het T-shirt nat, vervolgens een natte broekspijp. De groepsdynamiek deed z’n werk want iedereen van de groep deed mee om maar niet buiten de groep te vallen.

Tot één van de jongens het spel drastisch veranderde en dwars door de waterstralen heenliep. Zeiknat natuurlijk! Er leek wat twijfel in de groep: is deze jongen populair en moeten we zijn voorbeeld volgen? Of is hij niet populair en moeten we hem uitlachen? De jongen liep nog een paar keer door de waterstralen heen alsof het hem niks kon schelen wat de anderen ervan dachten. Zijn ogenschijnlijk zelfverzekerde optreden was voor de rest van de groep het teken om zijn voorbeeld te volgen. Iedereen de fontein in en iedereen zeikna. En een plezier dat ze hadden!

Ik zag het vanachter een cappuccino gebeuren en vroeg me af hoe die ouders zouden reageren als ze zoon of dochter kletsnat thuis zien komen. Ik zou er nog een cappuccino om verwedden dat die ouders boos zouden zijn. Wellicht eerst schrik dat er iets ernstigs is gebeurd. En als ze er dan te horen krijgen dat hun kind in de fontein heeft gespeeld waarschijnlijk boosheid. Ik denk dat ik ook zo zou reageren als ik niet had gezien hoeveel plezier ze in die fontein hadden met z’n allen. Nu ik ook het plezier van die kinderen had gezien, zou ik als ouder, misschien na de eerste schrik, graag in staat zijn te vragen: ‘En, heb je plezier gehad?’

Hoe nieuwsgierig kun je als ouder zijn naar het verhaal van je kind zonder eerst in de oordelen te schieten?

Misschien krijg ik mijn kans nog als mijn dochter wat ouder is. Neem je dan wel een handdoek mee schat?

Bewaard onder vaderschap | 1 Comment

Tags: , ,

Het universum werkt via mensen

Geplaatst op 3 augustus, 2009 

Meteen na aankomst op het feest overzag ik de situatie en verdeelde de mensen in twee groepen: de mensen die ik kende en de mensen die ik niet kende. Ik gaf iedereen een hand, stelde me voor aan de mensen die ik niet kende en ging zitten.

Ik keek nog eens goed rond en besloot onbewust op de mensen die ik niet kende nog twee extra etiketten te plakken: rijk & kak. De locatie waar het feest plaatsvond versterkte dit rijk & kak-beeld: grote luxe villa met een flinke tuin en een glimmende Jaguar voor de deur. Ik voelde me er ongemakkelijk, eenzaam en onzeker. De etiketten en oordelen begonnen langzaam te werken.

Bewustzijn is er altijd en overal, de moeilijkheid is soms hoe je vanuit onbewust gedrag, vanuit een patroon, kunt overschakelen naar bewustzijn. Dat lukte door mezelf een vraag te stellen: zou ik in zo’n luxe villa willen wonen met een prachtige Jaguar voor de deur, zou ik ook rijk en succesvol willen zijn? Ja, natuurlijk zou ik dat wel willen!

Er ontstond een kiertje bewustzijn en ik vroeg me af hoe ik me zou voelen als ik rijk en succesvol zou zijn en zo’n villa en Jaguar zou hebben. Ik ging er even voor zitten en deed alsof de villa waar ik was van mij was, alsof de Jaguar voor de deur mijn Jaguar was. Mijn weerstand tegen de situatie veranderde in plezier, ik vond het ineens allemaal wel prima zo.

Op datzelfde moment merkte ik op dat er een man tegenover me was komen zitten. Ik kende hem niet en had hem eerder al ingedeeld in de categorie rijk & kak. Hij vroeg me wat ik zoal deed in het dagelijks leven. Ik voelde aanvankelijk wat aarzeling om hem te antwoorden. ‘Hij zal wel niet echt interesse hebben’, dacht ik, maar dat was geloof ik een projectie van mijn eigen gebrek aan belangstelling.

Ik begon te vertellen en al na een paar zinnen gebeurde er iets heel opmerkelijks. Zonder dat ik hem daarover had verteld, begon hij te praten over het belang van doen wat je leuk vind, daarop blijven vertrouwen en volhouden, en dat succes dan komt. Hij vertelde me precies de woorden die ik ook altijd tegen mezelf zeg als ik moed en vertrouwen nodig heb. We hadden daarna een geweldig leuk en inspirerend gesprek.

Later op de avond, terug thuis (geen villa maar wel mijn thuis, geen Jaguar voor de deur maar wel een auto die niet eens van mij is maar die me wel overal naar toe brengt), zag ik pas goed wat er was gebeurd op dat feest. Hoe ik vanuit weerstand de mensen op het feest als het ware van me had afgeduwd. Hoe ik daarna vanuit plezier een bijzonder gesprek met een bijzonder mens had aangetrokken. Kwestie van energie met verschillende vibraties.

Dat wat je verlangt, dat wat je nodig hebt, komt soms tot je op de meest onverwachte momenten en manieren. En dan staat er ineens een wildvreemde man je precies datgene te vertellen wat je op dat moment het meest nodig hebt om te horen. Het universum werkt via mensen.

Bewaard onder Persoonlijk | 2 Comments

Tags: , , , ,

Geweldloze Communicatie: kritieken

Geplaatst op 27 juli, 2009 

Op de website van de ‘NLP Kring Nederland’ las ik een artikel waarin enkele bezwaren worden geuit aan het adres van Geweldloze Communicatie. Bezwaren en kritieken zijn bijzonder nuttig omdat ze bijdragen aan reflectie op het gedachtegoed van Geweldloze Communicatie en omdat bezwaren en kritieken kunnen bijdragen aan het dynamische karakter van het gedachtegoed.

Ik vind het daarom interessant om in dit artikel naar die bezwaren te kijken. Ik koppel de bezwaren los van de vergelijking van Geweldloze Communicatie met NLP omdat het me alleen gaat om het gedachtegoed van Geweldloze Communicatie en niet om NLP.

Bezwaar 1: Geweldloze Communicatie beperkt de communicatiemogelijkheden.

Ik ben het gedeeltelijk met de schrijver eens dat je bij communicatie alle mogelijkheden die communicatie biedt moet leren benutten. Ik vertaal dit graag naar: doe wat werkt! De vraag is alleen: waartoe zet je al die mogelijkheden in, wat is je doel? Als je bij de bakker een brood bestelt communiceer je anders dan wanneer je solliciteert naar een nieuwe baan. Je sluit bij je communicatie niets uit maar kiest de communicatie die werkt in een specifieke situatie. Als ik in Engeland ben spreek in Engels en als ik in Nederland ben spreek ik Nederlands omdat dat werkt.

Het doel van de communicatie bepaalt de middelen, de vaardigheden om die middelen te hanteren dragen bij aan het resultaat van de communicatie. En de ander loopt daar als een rode draad doorheen want communiceren doe je niet alleen.

Over het doel van Geweldloze Communicatie zegt de website www.cnvc.org het volgende:

Nonviolent Communication (NVC) is sometimes referred to as compassionate communication. Its purpose is to:

  1. create human connections that empower compassionate giving and receiving
  2. create governmental and corporate structures that support compassionate giving and receiving.

NVC involves both communication skills that foster compassionate relating and consciousness of the interdependence of our well being and using power with others to work together to meet the needs of all concerned.

Als je wilt communiceren vanuit deze doelstelling, dan kies je de middelen die je helpen dit doel te realiseren. Het door Marshall Rosenberg ontwikkelde model van Geweldloze Communicatie kan daarbij een nuttig hulpmiddel zijn.

Wil je en kun je dit doel bereiken door andere hulpmiddelen in te zetten dan het model van Geweldloze Communicatie, dan is dit prima! Ik zou het toejuichen als over deze middelen wordt gepubliceerd zodat iedereen die ervoor open staat ervan kan leren.

Wil je communiceren vanuit een andere doelstelling, kies dan de middelen die je helpen die andere doelstelling te realiseren. Misschien laat je het model van Geweldloze Communicatie dan links liggen zoals wanneer je bij de bakker een brood bestelt.

Het draait om keuzes en om de consequenties van die keuzes. Als je van balsport houdt en je werkt graag met je voeten, dan ga je voetballen. De consequentie is dat je bij het voetballen je handen niet gebruikt. Hou je van balsport en werk je graag met je handen, dan ga je handballen. De consequentie is dat je bij het handballen je voeten niet gebruikt.

Maar om dan voetbal een balsport te noemen met een beperking omdat je je handen niet gebruikt…..? Of om handbal een balsport te noemen met een beperking omdat je je voeten niet gebruikt….? Nee, daar ga ik niet in mee.

En wat betreft de communicatieve efficiëntie waar de schrijver het over heeft: als je bij het voetballen toch je handen gebruikt, dan ben je juist niet efficiënt omdat het spel wordt stilgelegd voor een vrije trap. Ga je bij het handballen toch je voeten gebruiken, dan ben je juist niet efficiënt omdat het spel wordt stilgelegd voor een vrije worp. Ben je bij de bakker en vertel je hoe je je voelt, wat je nodig hebt en doe je de bakker een verzoek jou een brood te verkopen, dan ben je minder efficiënt qua tijdsbesteding. Ben je op een sollicitatiegesprek en zeg je: ‘Die baan graag’, dan ben je minder efficiënt qua kansen op die baan.

Effectief in communicatie ben je naar mijn idee als je:

  1. Je doel kiest.
  2. De middelen kiest die bijdragen aan dat doel.
  3. De vaardigheden ontwikkelt om die middelen in te zetten.

Terug naar de vraag: beperkt geweldloze communicatie de communicatiemogelijkheden? Nee, Geweldloze Communicatie is gewoon één van de vele mogelijkheden waaruit je kunt kiezen. Die keuze maak je aan de hand van het doel dat je wilt bereiken.

Bezwaar 2: de term Geweldloze Communicatie is inconsistent

Daar ben ik het mee eens. Maar om de inconsistentie van de benaming aan te grijpen om tegen Geweldloze Communicatie te zijn is voor mij net zoiets om tegen voetbal te zijn omdat het woord voetbal impliceert dat je het alleen met je voeten speelt terwijl je bij het voetbalspel je hele lichaam mag gebruikten behalve je armen en handen.

Het is naar mijn idee een misverstand te denken dat geweldloze communicatie betekent communiceren zonder te oordelen. Oordelen zijn een gegeven. Of we ze nou wel of niet uitspreken, oordelen doen we allemaal. Wat Geweldloze Communicatie doet is de oordelen herkennen en vertalen naar behoeften. Geweldloze Communicatie oordeelt niet over een oordeel en benut juist het oordeel door de onderliggende behoefte op te sporen.

In het voorbeeld van de schrijver waarbij iemand claimt geweldloos te communiceren kan ik deels meegaan omdat ik denk dat geweldloos communiceren als zodanig niet bestaat. Zie het artikel ‘Geweldloze Communicatie bestaat niet‘. Wat geweld is, is een persoonlijke perceptie. Geweld als zodanig bestaat niet, het bestaat alleen in iemands persoonlijke beleving. En dat is afhankelijk van de persoon en de situatie. Zo kun je een stomp in iemands maag als gewelddadig ervaren maar die zelfde stomp in een boksring is ineens sport. Iemand kan van zichzelf de beleving hebben geweldloos te communiceren en tegelijkertijd kan de ander die bij de communicatie is betrokken dezelfde communicatie als geweld ervaren.

De term Geweldloze Communicatie wil niet zeggen dat je geweldloos kunt communiceren, wel dat je kunt communiceren volgens het model van Geweldloze Communicatie. En hoe je dit ervaart of hoe de ander dat ervaart is een persoonlijke perceptie.

Terug naar de vraag: is de term geweldloze communicatie inconsistent? Ja, en wat dan nog?

Bezwaar 3: Geweldloze Communicatie is een model en modellen hebben ongezonde neveneffecten.

Geweldloze communicatie is geen model maar een proces. Wat de schrijver bedoelt is het model van Geweldloze Communicatie dat een hulpmiddel is bij het proces. Het model van Geweldloze Communicatie is inderdaad een model. Een model dat bedoeld is als hulpmiddel en dat kan bijdragen aan het doel van Geweldloze Communicatie.

Onze taal is ook gebaseerd op een model: het alfabet. Met dit alfabet kunnen we woorden maken en elkaar de prachtigste en de verschrikkelijkste dingen zeggen. Maar om dan het alfabet af te wijzen omdat het ongezonde neveneffecten kan hebben? Nee, daar ga ik niet in mee.

Het model is één ding en hoe je het inzet en toepast is een ander ding.

Terug naar de vraag: kan het model van Geweldloze Communicatie ongezonde neveneffecten hebben? 1. Nee, het model op zich niet omdat het model het model is, gewoon een paar hulpmiddeltjes op papier. 2. Ja, hoe iemand het model toepast kan ongewenste neveneffecten hebben als het bijvoorbeeld wordt gebruikt als een op zichzelf staand trucje in plaats van dat het in dienst staat van de doelstelling van Geweldloze Communicatie.

Slot

Kies de communicatie die voor jou werkt. Als dat Geweldloze Communicatie is: prima! Is dat een andere manier van communiceren: ook prima! Doe wat werkt.

Bewaard onder Communicatie, Mening | Reageer

Tags: , , ,

← Vorige pagina — Volgende pagina →