Sorry

Geplaatst op 3 oktober, 2009 

‘Sorry, mag ik even passeren…?’

Gisteren in het theater viel me op hoeveel mensen ‘Sorry…’ zeggen als ze bij hun zitplaats willen komen. Sommigen zeggen ‘Sorry’, anderen zeggen ‘Mag ik even passeren?’ of ‘Sorry, mag ik even passeren?’.

Sorry is een woord met twee uitersten. Het ene uiterste is een situatie waarbij er niks te excuseren is zoals die situatie in het theater. Waarom zou je sorry zeggen om bij je eigen duurbetaalde zitplaats te komen? Zeg je sorry omdat je denkt dat je die ander die voor jou moet opstaan tot overlast bent? In een theater is het heel normaal om voor elkaar op te staan.

Het andere uiterste van sorry is een situatie waarbij iets is gebeurd met ernstige consequenties. Je hebt iets gedaan wat voor een ander ernstige consequenties heeft. Sorry zeggen zonder verdere verantwoordelijkheid te nemen voor wat je hebt gedaan heeft dan maar weinig betekenis. Een bank die jarenlang klanten een poot heeft uitgedraaid waardoor die klanten zijn opgezadeld met hoge schulden kan ‘sorry’ zeggen. Maar die bank neemt pas echt eigen verantwoordelijkheid als het ook iets doet aan die schulden.

En dan ‘Mag ik even passeren?’. Als je zegt ‘Mag ik…?’ vraag je de ander toestemming. Je maakt jezelf dan ondergeschikt en je geeft je eigen autonomie op. Je helpt jezelf met je autonomie en gelijkwaardigheid als je bijvoorbeeld zegt ‘Ik wil graag passeren, wil je even opstaan?’. Door iets te zeggen op de ene manier (mag ik even passeren) of op een andere manier  (ik wil graag passeren, wil je even opstaan), betekent niet dat je controle hebt over wat die ander doet. Die ander kan altijd iets anders doen dan wat jij wilt. Trouwens, in het theater is het zo vanzelfsprekend om voor elkaar op te staan dat het maken van oogcontact vaak al voldoende is.

Bewaard onder Communicatie, Mening | Reageer

Tags: ,

Zet zelf de eerste stap

Geplaatst op 28 september, 2009 

Vorige week kwam ik op de blog van Ian Peatey een video tegen waar ik sindsdien nog vaak aan heb gedacht. Hoe vaak? Nou, telkens als ik mezelf ergens over hoorde klagen. Kijk zelf, het filmpje duurt maar twee minuten.

Zelf de eerste stap zetten in plaats van ergens over klagen, dat wil ik graag leren.

Bewaard onder Inspiratie | 5 Comments

Tags: ,

De klant bepaalt de waarde

Geplaatst op 3 juni, 2009 

Toen ik een paar maanden geleden het artikel ‘Waardedenken in een veranderende economie en samenleving‘ had gelezen van Martijn Aslander, wist ik meteen dat ik daar iets mee wilde.

Een paar weken geleden heb ik het eerste project afgerond waarbij ik de klant heb laten bepalen wat mijn bijdrage voor haar waard was. Vorige week zag ik ineens haar overboeking op mijn bankrekening verschijnen. Ik voelde me blij en dankbaar dat het inderdaad mogelijk is om op een heel andere manier samen te werken dan ik gewend was.

Mijn ervaring met waardebepaling achteraf, in de vorm zoals ik het heb ingezet, is dat het zeer wezenlijk gaat over het nemen van eigen verantwoordelijkheid. Niet alleen bij de keuze een project wel of niet te doen, maar op elk moment dat ik met dat project bezig ben.

Het vraagt me continu om diep van binnen en op elk moment dat ik met dat project bezig ben, te checken of ik er ook echt vanuit plezier, inspiratie en creativiteit aan werk. Het vraagt me continu te checken of ik ook werkelijk handel vanuit mijn behoefte ergens een bijdrage aan te leveren.

Als geld als drijfveer buitenspel komt te staan, zien keuzes er ineens heel anders uit. Het is alsof er een rijkdom aan intenties, motivaties, drijfveren en ambities wordt blootgelegd die anders onder het mom van geld verdienen, misschien bedekt waren gebleven. Het raakt ook aan integriteit want ik kan me geen moment verschuilen achter het excuus iets met tegenzin te doen omwille van het geld. Nee, het is echt met de billen bloot.

Ik heb ondertussen ook nog een ander project lopen op grond van waardebepaling achteraf. Daar merkte ik ergens in het traject niet meer het plezier te hebben dat ik graag wilde. Daar hebben de ander en ik de manier van samenwerken veranderd zodat er weer plezier is.

Waardebepaling achteraf geeft ook bruikbare en nuttige feedback over wat mijn bijdrage voor de ander waard was. En dat zet aan het denken. Want als ik mijn eigen bijdrage bijzonder waardevol vind en de ander niet, of andersom, dan vraagt dat om reflectie, bezinning, misschien een andere koers. Een klus doen voor een klant en leren wat voor die ander waardevol is en wat voor mij waardevol is, dat is voor mij plezierig werken.

Door op deze manier te werken heb ik elk moment dat ik aan die projecten heb gewerkt veel intenser beleefd.

Kritische opmerkingen die ik wel hoor is dat ik geen zekerheid heb. Nee, dat klopt. Maar zekerheid heb je ook niet in een zogenaamde vaste baan. Die baan kan morgen of overmorgen ook ineens verdwijnen. Zekerheid is een illusie.

Wat ik ook wel hoor is dat als je geen hoge prijs voor je diensten vraagt, je daarmee een signaal afgeeft dat je diensten niet waardevol zijn. Hierin hoor ik het gangbare economisch denken doorklinken. Voor mij maakt de huidige economische situatie duidelijk dat prijs en waarde twee totaal verschillende dingen zijn. Ik hoef maar te denken aan de bedragen die voor sommige voetballers worden betaald.

Lees ook: Waardebepaling achteraf

Bewaard onder Ondernemen | Reageer

Tags: , , ,

Op de roltrap

Geplaatst op 12 mei, 2009 

De maatschappij is net een soepel lopende roltrap.  Zodra je erop stapt weet je waar je uitkomt. Je gaat van A naar B, van geboorte naar dood. De roltrap brengt je er wel. Lekker duidelijk. Lekker veilig. Onderweg geen moeilijk gedoe, gewoon een kwestie van op de roltrap blijven staan.

Dat was zo’n beetje de rol die we de maatschappij toekenden. Onderwijs, kerken, bedrijven, banken, vakbonden, gezondheidszorg, politiek, rechtspraak. Ze waren er voor ons. En daaronder een onfeilbaar vangnet van sociale zekerheid. Redenen genoeg om braaf op de roltrap te blijven staan.

Maar die roltrap kraakt al een tijdje en loopt niet meer zo soepel. De roltrap waar we blind op vertrouwden is niet zo betrouwbaar als we dachten. Groot onderhoud kan de boel nog een tijdje aan de praat houden maar vroeg of laat moeten we gewoon van die roltrap afstappen en weer zelf leren traplopen. Op eigen benen, op eigen kracht.

Wat doe jij als de roltrap er halverwege mee stopt?

Bewaard onder Actualiteit, Mening | 1 Comment

Tags: , ,

You make me feel like…

Geplaatst op 9 mei, 2009 

Er zijn mensen die denken dat ze een ander een bepaald gevoel kunnen geven. En andersom, dat een ander hen een bepaald gevoel kan geven.

‘Jij geeft mij het gevoel dat het mijn schuld is dat deze klus mislukt is’. Nu is ‘..dat het mijn schuld is dat deze klus mislukt is’ niet bepaald een gevoel maar eerder een interpretatie of oordeel. En door te zeggen ‘Jij geeft mij het gevoel dat…’ leg je de verantwoordelijkheid voor het gevoel (of interpretatie of oordeel) bij de ander neer.

Ook in songteksten klinkt de ‘You make me feel like…..’ regelmatig door. Hoe romantisch het voor sommigen ook klinkt als iemand zegt ‘You make me feel like dancing’ of ‘You make me feel like a star’, voor mij klinkt erin door dat de verantwoordelijkheid voor de gevoelens van de ene lekker op het bordje van de ander worden gelegd.

In wat je voelt kan het gedrag van een ander natuurlijk wel een rol spelen, het kan als trigger fungeren. Maar wat je voelt hangt af van wat je waarneemt, van hoe je de waarneming interpreteert, van je herinneringen en ervaringen, van je gedachten enz. Kortom, gevoelens hangen af van je innerlijke bagage en daar draag alleen jijzelf, de eigenaar van die bagage, de verantwoordelijkheid voor. Gevoelens zijn nuttig, gevoelens signaleren een vervulde of onvervulde behoefte.  Gevoelens communiceren wat je nodig hebt. Gevoelens zetten aan tot actie.

Bewaard onder Codependency, Communicatie, Mening | Reageer

Tags: , , , ,

Moeten en willen

Geplaatst op 26 april, 2009 

We moeten van alles. We moeten naar het werk. We moeten boodschappen doen. We moeten naar dat verjaardagsfeestje. We moeten de afwas doen. We moeten een afspraak maken bij de tandarts.

Van wie moeten we al die dingen? Van onszelf.

Telkens als we iets ‘moeten’ ontnemen we onszelf ruimte. Het is dan net alsof we gedwongen worden iets te doen tegen onze zin in. We spelen dan de rol van slavendrijver en slaaf tegelijk.  Als je zegt dat je iets ‘moet’ zet je jezelf in de slachtofferrol. Slachtoffer van de omstandigheden, slachtoffer van al die dingen die je ‘moet’ doen en waar je zogenaamd geen keuze hebt.

Maar die keuze heb je wel. Je moet niet naar je werk maar je wilt naar je werk omdat je bijvoorbeeld geld wilt verdienen. Je moet geen boodschappen doen maar je wilt boodschappen doen omdat je wat te eten wilt hebben. Je moet niet naar het verjaardagsfeestje maar je wilt naar het feestje omdat de vriendschap met die ander waardevol voor je is.  Je moet de afwas niet doen maar je wilt de afwas doen omdat je graag een opgeruimd huis hebt. Je moet geen afspraak bij de tandarts maken maar je wilt een afspraak maken omdat je graag een gezond gebit hebt.

Vervang het woordje ‘moeten’ eens een tijdje door het woordje ‘willen’ en voel het verschil.  Zeg: ‘Ik wil…..omdat ik…..’. Als je zegt dat je iets wilt erken je je eigen verantwoordelijkheid.

Bewaard onder Communicatie | Reageer

Tags: , ,

Je leven riskeren of iets tegendraads doen

Geplaatst op 6 maart, 2009 

Op de Psychologie scheurkalender las ik gisteren het volgende nogal confronterende artikeltje van J. Brenninkmeijer:

Wat doen we liever: ons leven riskeren of iets tegendraads doen?

Volgens de psychologen Darley en Latané riskeren we liever ons leven. In een van hun experimenten zetten de psychologen individuele proefpersonen samen met een acteur in een kamer om vragenlijsten in te vullen. De kamer vulde zich langzaam met rook en de acteur had de opdracht gekregen om hier niet op te reageren. De echte proefpersonen reageerden allemaal gealarmeerd; ze keken verontrust naar de rook, liepen naar de airconditioninginstallatie om deze te controleren, of vroegen aan hun collega of hij dacht dat dit normaal was. De acteur haalde slechts zijn schouders op en bleef zijn vragenlijst invullen. De rook werd dusdanig hevig dat het een kriebelhoest opwekte en een dun laagje stof op de lippen en haren van de proefpersonen vormde, maar geen van de proefpersonen sloeg alarm. Ze bleven allemaal in de rokerige kamer hun vragenlijst invullen tot ze door de examinator werden opgehaald. Ook achteraf maakte slechts een enkeling melding van het rookincident. Als de proefpersoon daarentegen zonder acteur in de kamer was, sloeg hij of zij ogenblikkelijk alarm zodra er rook werd gesignaleerd.

Waarom vind ik dit artikel confronterend? Omdat we dus liever ons leven riskeren dan dat we eigen verantwoordelijkheid nemen en onze eigen autonomie en autoriteit inzetten om ervoor te zorgen dat we veilig zijn.  We leven in een samenleving waarin het lijkt alsof er voor elk probleem een specialist is die het kan oplossen.  We zien een witte jas, horen een titel, zien wat diploma’s aan de muur en hup, weg geven we onze eigen verantwoordelijheid. Hup, weg eigen kracht. Liever alles overhevelen naar die ander dan zelf na te denken en te handelen.

In onze persoonlijke grondwet hoort op de eerste plaats te staan dat we het recht hebben om gehoor te geven aan onszelf.

Lees ook:

Bewaard onder Mening | Reageer

Tags: ,

← Vorige pagina