Waar menselijkheid toe in staat is

Geplaatst op 17 januari, 2012 

Laatst zag ik de film ‘Das Leben der Anderen’. Een zeldzaam prachtig verhaal dat zich afspeelt in Oost-Berlijn tijdens de jaren 80 van de vorige eeuw. Gerd Wiesler, een medewerker van de Oost-Duitse Stasi, krijgt de opdracht om de schrijver Georg Dreyman af te luisteren om belastend materiaal tegen hem te verzamelen. Gerd Wiesler heeft een keiharde reputatie als het gaat om het afnemen van verhoren.

Als kijker weet je één ding: als je Gerd Wiesler achter je aan krijgt, dan ga je eraan, of je nou iets gedaan hebt of niet.

Door het afluisteren leert Gerd Wiesler de leefwereld van Georg Dreyman kennen en komt hij in contact met toneel, muziek, literatuur, vriendschap en liefde, een schril contrast met zijn eigen lege, kille en eenzame leven. Langzaam maar zeker ‘breekt’ Gerd Wiesler als het ware open en in plaats van belastend materiaal te verzamelen, gaat hij Georg Dreyman helpen uit handen van de Oost-Duitse Stasi te blijven.

De film deed me denken aan de oproepen die ik regelmatig op twitter lees, oproepen gericht aan de politiek, het bankwezen en het bedrijfsleven om meer menselijkheid. Oproepen waar je het alleen maar mee eens kunt zijn.

Wat ‘Das Leben der Anderen’ zo bijzonder maakt, is dat het juist de menselijkheid van een individu is (Georg Dreyman) die de onmenselijkheid van een ander (Gerd Wiesler) kraakt en doet openbarsten.

Tegen menselijkheid is uiteindelijk geen enkel systeem opgewassen. Ik denk dat het dit is wat Martin Luther King bedoelde:

‘I refuse to accept the cynical notion that nation after nation must spiral down a militaristic stairway into the hell of thermonuclear destruction. I believe that unarmed truth and unconditional love will have the final word in reality. This is why right temporarily defeated is stronger than evil triumphant.’

Oproepen tot meer menselijkheid is gemakkelijk maar net zo effectief als een alcoholist oproepen te stoppen met drinken of je ego oproepen om ‘los te laten’. Zelf meer menselijkheid tonen betekent werk aan de winkel, emotioneel werk wel te verstaan, maar het is veel effectiever.

Bewaard onder Films, Mening | 8 Comments

Tags: ,

Kiezen in 2009

Geplaatst op 30 december, 2008 

Er valt weer heel wat te kiezen in 2009, bijvoorbeeld:

The ultimate measure of a man is not where he stands in moments of comfort and convenience, but where he stands at times of challenge and controversy.

Martin Luther King

Bewaard onder Citaten | Reageer

Tags: ,

Godsdienstles

Geplaatst op 29 oktober, 2008 

Tijdens mijn opruimactie deze week kwam ik ook een proefwerk Godsdienst tegen. Één van de vragen luidde: “Wat is rechtvaardigheid in Bijbelse zin?  Probeer een voorbeeld te geven“. Hier mijn antwoord van toen:

“Bijbelse rechtvaardigheid: jezelf zo inzetten voor een ander zodat die ander tot z’n rechten komt. Desnoods mag het je de kop kosten. Voorbeeld: Martin Luther King. Deze zette zich in voor de rechten van de negers in Amerika. Dat heeft hem zelfs z’n leven gekost.”

De droevige grap is dat dit antwoord is goedgekeurd en voldeed aan hetgeen tijdens de les was geleerd. Is het niet om van te janken? Jezelf zo inzetten voor de ander dat die tot z’n rechten komt en dat het je desnoods je kop mag kosten? Klinkt voor mij eerder als codependency en als een wrede vorm van martelaarschap dan als rechtvaardigheid. Maar misschien is rechtvaardigheid in bijbelse zin wel hetzelfde als codependency en martelaarschap.  Vreselijk !

Bewaard onder Persoonlijk | 2 Comments

Tags: ,

Wees eens ongehoorzaam

Geplaatst op 13 september, 2008 

Kinderen worden van jongs af aan getraind en gedrild om te gehoorzamen en ze leren al snel dat ongehoorzaamheid vervelende consequenties kan hebben. Als ze niet gehoorzamen worden ze gestraft ‘voor hun eigen bestwil’. Niks is daarbij te gek, zelfs het concept ‘hel’ wordt erbij gehaald als potentiële eeuwige verblijfplaats voor diegenen die hun ouders niet gehoorzamen.

Als volwassenen blijven we gehoorzamen. We gehoorzamen de wet, de bijbel, kerkleiders, politici en allerlei soorten managers. We gehoorzamen iedereen in een uniform en we gehoorzamen hen die ‘ervoor gestudeerd’ hebben. We gehoorzamen allerlei aangeleerde regeltjes, zelfs als die regeltjes ons niet meer dienen. We geven onze autonomie uit handen en ook onze eigen kracht. Het meest extreme voorbeeld van de gevolgen van al die gehoorzaamheid is oorlog.

Een droevig voorbeeld van gehoorzaamheid is het experiment van Milgram:

Maar de hel is niet de plaats waar we naar toe gaan als we anderen niet gehoorzamen. De hel is de plaats waar we zijn als geen gehoor geven aan onszelf, aan onze eigen waarnemingen, gevoelens en behoeften.

Never do anything against conscience even if the state demands it.  (Albert Einstein)

Disobedience, in the eyes of any one who has read history, is man’s original virtue. It is through disobedience that progress has been made, through disobedience and through rebellion. (Oscar Wilde)

An individual who breaks a law that conscience tells him is unjust, and who willingly accepts the penalty of
imprisonment in order to arouse the conscience of the community over its injustice, is in reality expressing the highest respect for the law. (Martin Luther King)

Bewaard onder Mening | Reageer

Tags: , ,

When one must take a position

Geplaatst op 25 augustus, 2008 

Cowardice asks the question – is it safe?
Expediency asks the question – is it politic?
Vanity asks the question – is it popular?
But conscience asks the question – is it right?
And there comes a time when one must take a position that is neither safe, nor politic, nor popular; but one must take it because it is right.

Martin Luther King

Bewaard onder Citaten | Reageer

Tags: