Vraag en antwoord: Codependency symptomen

Geplaatst op 26 februari, 2010 

In de serie ‘Vraag en antwoord’ de lezersvraag naar codependency symptomen.

Om deze vraag te beantwoorden pak ik er de ‘Bijbel’ op het gebied van codependency bij: Melody Beattie’s boek ‘Codependent No More’. Het boek is in het Nederlands vertaald onder de titel ‘Leef je eigen leven’.

In dit boek beschrijft Melody Beattie een aantal kenmerken van codependency. Omdat het zo’n uitvoerige lijst is, noem ik hier alleen enkele hoofdpunten (door mijzelf hier en daar aangepast en aangevuld):

De zorg voor anderen

In het Engels: caretaking. Van alle kenmerken is dit volgens mij DE klassieker: jezelf verantwoordelijk voelen voor andere mensen, voor wat ze voelen, denken, doen, kiezen, nodig hebben (behoeften) en hun welzijn. Als gevolg hiervan is iemand met codependency zodanig op anderen gefocust dat hij/zij niet of nauwelijks in verbinding staat met zijn/haar eigen gevoelens en behoeften of met hoe hij/zij zelf ergens over denkt, met zijn/haar eigen keuzes, verlangens en welzijn.

Gering gevoel van eigenwaarde

Hierbij kun je onder andere denken aan jezelf overal de schuld van geven, bang zijn om fouten te maken, moeite hebben met het ontvangen van complimenten, bang zijn om te worden afgewezen, slachtoffergedrag, voortdurend negatief over jezelf oordelen, denken dat je niet goed genoeg bent, van jezelf verwachten dat je alles perfect doet, eigenwaarde ontlenen aan het helpen van anderen, aardig gevonden willen worden (people pleasing).

Obsessief gedrag

Jezelf overal zorgen over maken en dat de hele dag door (en soms ook ’s nachts). Veel met anderen bezig zijn, over anderen denken en praten en daar ook niet mee kunnen stoppen. Alle energie richten op andere mensen en hun problemen. Veel piekeren en jezelf zorgen maken.

Alles in de hand willen houden.

In het Engels: controlling. Naast ‘caretaking’ is ook ‘controlling’ een klassieker onder de symptomen van codependency. Denk hierbij aan gebeurtenissen en andere mensen proberen te controleren. Anderen ergens toe dwingen, de baas spelen, ongevraagde adviezen geven, manipuleren, proberen anderen zich schuldig te laten voelen.

Afhankelijkheid

In het Engels: dependency. Daar komt het woord co-dependency ook vandaan: mede-afhankelijkheid. Jezelf afhankelijk maken van dingen buiten jezelf en van andere mensen. Dit leidt tot codependent relaties met anderen, relaties die ongezond zijn. Verwachten dat de ander in de relatie jou gelukkig maakt. Onacceptabel gedrag in een relatie accepteren zoals fysiek, emotioneel en verbaal geweld.

Slechte communicatie

Niet zeggen hoe je je voelt en wat je nodig hebt en het aan de ander overlaten dat maar te raden. Indirect communiceren en hints geven aan de ander in plaats van helder en direct zijn. Geen nee durven zeggen. Jezelf voortdurend verontschuldigen. Denken dat wat je te zeggen hebt onbelangrijk is. Dingen zeggen waarvan je denkt dat anderen ze graag willen horen. Pas met je eigen mening voor de dag komen als je de mening van anderen kent.

Moeilijk grenzen kunnen stellen.

In het Engels: boundaries. Grenzen stellen heeft zowel betrekking op grenzen naar anderen toe (external boundaries) als grenzen naar jezelf toe (internal boundaries). Moeilijk grenzen stellen naar anderen toe kan betekenen dat je onacceptabel gedrag accepteert waardoor je pijn gedaan wordt, gekwetst of vernederd. Moeilijk grenzen stellen naar jezelf kan betekenen dat je bijvoorbeeld meer eet en drinkt dan gezond voor je is. Of dat je andere dingen doet die ongezond voor je zijn of die je op kortere of langere termijn schade toebrengen.

Een ander codependency kern-issue dat ik niet in de lijst van Melody Beattie heb gevonden is zwart/wit denken, denken in extremen, in  goed/fout.

Het gevaar van lijstjes is dat er altijd wel iets tussen zit dat herkenbaar is. Don’t worry: we leven in een dysfunctionele codependent maatschappij en we vertonen allemaal in meer of mindere mate symptomen van codependency. Onze hele maatschappij vertoont symptomen van codependency.

Melody Beattie schreef als vervolg op ‘Codependent No More’ een tweede codependency klassieker. Deze is voor zover ik weet niet in het Nederlands vertaald. Dit boek heet ‘Beyond Codependency’ en gaat over het recovery proces (genezing, herstel) van codependency. Ander onmisbaar gereedschap bij het recovery proces is het twaalf stappen programma. Het twaalf stappen programma is een spiritueel programma dat onder andere met veel succes door de AA wordt gebruikt. Codependency is in de bron een spirituele ziekte. In het Engels: ‘spiritual dis-ease: not being at ease, at one with Spiritual Self’ (citaat van Robert Burney op zijn website Joy2MeU )

Via deze link vind je een artikel op de Joy2MeU website van Robert Burney over het twaalf stappen programma. Onderaan het artikel staan verschillende versies van het twaalf stappen programma waaronder een versie voor codependents.

Bewaard onder Boeken, Codependency, Vraag en antwoord | 25 Comments

Tags: , , , ,

← Vorige pagina