De energie van samen de buurt besturen
Geplaatst op 19 oktober, 2019
Dinsdag 8 oktober vond in Oosterhout het symposium buurtgestuurd werken plaats. Ik kan daar kort en bondig over zijn: power aan de buurten. Een gedachtegoed dat hier en daar nog een beetje moet landen maar landen gaat het.
Hoop voor Oosterhout dus en die hoop liet zich bij aanvang van het symposium meteen voelen bij het informele bakkie koffie + rondkijken wie er allemaal waren. Je moet wel erg gevoelloos of onder invloed van weet ik veel wat zijn geweest als je toen al niet de beleving had dat hier iets stond te gebeuren.
De ziel van de in 2016 overleden professor Mauk Mulder moet die dag in Oosterhout zijn neergestreken want zijn gedachtegoed klonk in vrijwel alle presentaties en verhalen door. Mauk Mulder definieert macht als een relatie en heeft het dan ook over machtsrelaties: als je vindt dat iets of iemand teveel macht heeft, moet je je eigen macht verder ontwikkelen.
En dat is waar dit symposium de hoognodige beweging bracht: het veranderen van de machtsrelaties tussen de aanwezige raadsleden, ambtenaren, professionals zoals van Surplus en Thuisvester, en actieve wijk- en buurtbewoners.
Na warme woorden van welkom was de microfoon voor gastspreker Frans ‘Ruimtemaker’ Soeterbroek die wat mij betreft in Oosterhout was achtergebleven om handen en voeten te geven aan het buurtgestuurd werken. Niet eerder heb ik iemand zo’n duidelijk verhaal horen vertellen hoe vanuit onze wijken en buurten samen onze stad te maken.
Frans Soeterbroek over samen de stad maken
De buurten echt laten sturen, hoe doe je dat? Frans Soeterbroek had tips voor Oosterhout waarvan deze de markeerstiftbehandeling zeker waard zijn:
- Wat je erin stopt krijg je eruit: vertrouw op de collectieve wijsheid, op het goede en het gulle.
- Niet betrekken maar mobiliseren van de buurt: laat systemen voor de buurt werken en bouw sociaal kapitaal op.
- Bedenk strategieën om mensen te bereiken die je normaal niet hoort: ga de kantoren en de zaaltjes uit en ga de buurt in.
- Werk aan samenwerking die het eigenaarschap van bewoners voor hun omgeving vergroten: bijvoorbeeld via buurtbegrotingen en buurtplannen.
En wat ik misschien wel de meest treffende vond, deze opmerking van Frans over wat burgers belangrijk vinden: Af en toe kunnen knokken, niet alles in zielloze processen smoren.
Op het vervolgprogramma stonden ook vijf parallelle workshops op verschillende locaties waarvoor initiatiefnemers uit andere gemeenten waren uitgenodigd:
- Spoorpark Tilburg: in zwembad De Blikken
- Droomstad Den Bosch: in het Floralia Park
- Ontwikkelplan Liempde: in Moskee Almohsinin
- Maatwerk in Moerdijk: in activiteitencentrum De Bunthoef
- Dilemmaspel Meijerijstad: in activiteitencentrum De Slotjes
In de aanloop naar het symposium kon iedereen inschrijven op een workshop naar keuze en al snel waren alle workshops volgeboekt. Zelf nam ik deel aan de workshop ‘Spoorpark Tilburg’ waarover daarom meer.
Aan de overkant van het kanaal waren we in de Blikken te gast bij Stichting Bock waar initiatiefnemers Johan Dunnewijk en Noud Derks ons vertelden over het grootste burgerinitiatief van Nederland: Spoorpark Tilburg.
In afwachting van advies: wees af en toe een beetje stout
We sloten deze workshop af met een interessante rondvraag: neem in gedachten een initiatief dat je zelf wel zou willen ondernemen in Oosterhout: wat zou je dan spannend vinden, wat jou je moeten overwinnen?
Een greep uit de antwoorden waarvan er enkele best wel binnen kwamen en bedenk bij de antwoorden dat de groep bestond uit raadsleden, ambtenaren, professionals en actieve wijk- en buurtbewoners:
- Wil de stad met ambtenaren samenwerken, zijn ambtenaren welkom?
- Een groep mensen samen brengen zonder eigen belang.
- Niet weten waar je aan begint.
- Dat je initiatief wordt overgenomen door commerciële partijen die er geld aan willen verdienen.
- Kan ik mijn enthousiasme bedwingen en op mijn handen blijven zitten?
- Heb ik voldoende geduld en respect voor andere meningen?
- Kan ik loslaten want loslaten doet zeer.
- Wanneer eropaf duiken en wanneer niet?
- Of iedereen zijn aannames over elkaar durft loslaten.
- Hoe gaat de buurt ermee om als één iemand iets wil?
- Hoe kun je een bruisende plek behouden en mensen blijvend laten sprankelen?
- Hoe denk je op grotere schaal?
Na afloop van de workshops kwam iedereen weer samen in de raadzaal van het gemeentehuis voor een korte samenvatting per workshop wat we ervan kunnen leren.
Dankzij Spoorpark Tilburg waren we verrijkt met een hoop inzichten. Mijn extended version:
- Ga op zoek naar mensen die van de stad houden om mee samen te werken.
- Als je onder de radar van instituties kunt blijven zijn mooie dingen mogelijk.
- Cruciaal voor het slagen van het burgerinitiatief Spoorpark Tilburg was een wethouder die bereid was op zijn handen te gaan zitten en tegelijkertijd over doorzettingsmacht beschikte voor het geval zijn hulp nodig was.
- Om een plan te maken kun je beginnen met een glas wijn en bitterballen en grote vellen papier op tafel.
- Onafhankelijkheid van initiatienemers pakt goed uit want zij hadden geen materieel belang.
- Soms moet je een schakel overslaan en van een ambtenaar die niet meewerkt doorschakelen naar de wethouder.
- Een beetje stout zijn af en toe helpt ook, bijvoorbeeld door de pers in te schakelen.
- Blijf in voortdurende dialoog, deze brengt ontdekkingskracht.
- Zoek naar een structuur die past bij het initiatief, een stichting kan te gesloten zijn, een coöperatie is dan misschien beter.
- Na de initiatief- en realisatiefase breekt een nieuwe fase aan: beheer. Dat vraagt andere kwaliteiten, daar zijn misschien andere mensen voor nodig en andere regels.
- Het project heeft bijgedragen aan een cultuurverandering van het gemeentelijke apparaat.
- Zouden we dit project opnieuw doen, dan zouden we 10 – 15 ambtenaren op verschillende posities bij elkaar zoeken die graag mee willen doen en die 1 – 2 dagdelen per week laten samenwerken aan het project.
- Je moet niet bang zijn.
- De gemeente moet uitdragen ontvankelijk te zijn voor initiatieven.
- Draag successen uit.
En meer van dit soort inzichten kwamen voort uit de vier ander workshops en je kunt je voorstellen dat er een energie voelbaar was waar menigeen zich over uitsprak tijdens de afsluitende borrel. Het is deze energie die ik graag wil duiden: niet als de energie van het symposium maar als de energie die ons te wachten staat als we buurtgestuurd werken, de energie van samen de buurt besturen. Dinsdag 8 oktober kregen we er alvast een voorproefje van.
De meeste deelnemers aan het symposium konden van deze energie geen genoeg krijgen, een aantal had er merkbaar ook wat moeite mee: Dat van die schakel overslaan, moet dat nou echt? Als het om een miljoenenproject gaat wel ja, dat laat je niet stranden bij een ambtenaar met bezwaren.’
Voor wie er niet bij was en flink wat heeft gemist maar nog makkelijk kan inhaken, maakte de ORTS de volgende video impressie:
Peter de Kock
Bewaard onder Onze wijk
Tags: burgerinitiatieven, buurtgestuurd werken, Frans Soeterbroek, gemeente, Oosterhout, Spoorpark Tilburg
Reacties
Laat je reactie achter!
Creative commons
Zwerven door het alledaagse van Peter de Kock is in licentie gegeven volgens een Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Neem voor commercieel gebruik eerst even contact met me op zodat we daar een afspraak over kunnen maken.